Maalim është i traumatizuar nga ajo që pa në rajonin perëndimor të Sudanit, Darfur, përpara se të ikte përtej kufirit në Çad.
“Nëse njerëzit me të cilët kam punuar e dinë që ju kam treguar këto foto dhe video, apo edhe që i kam filmuar, unë jam një njeri i vdekur,” më thotë ai, ndërsa nxjerr telefonin për të më treguar fotot e tmerrshme të kufomave të shpërndara në qyteti El Geneina, shkruan BBC.
BBC sjell një rrëfim të Maalim, emër i cili nuk është vërtet i tiji. Emri i është ndryshuar për sigurinë e tij.
Para se të largohej nga vendi, ai ishte pjesë e një grupi njerëzish të ngarkuar me heqjen e kufomave nga rrugët dhe varrosjen e tyre në varre masive.
Sudani është tronditur nga beteja të ashpra midis Forcave Paraushtarake të Mbështetjes së Shpejtë (RSF) dhe ushtrisë që nga prilli, me disa nga luftimet më të ashpra në Darfur, ku RSF e ka origjinën.
Fotot tregonin dhjetëra trupa të pajetë, disa prej tyre të mbuluar me batanije dhe veshje, të tjerët tashmë të kalbur. Maalim tregoi gjithashtu foto të komplekseve të agjencisë së ndihmës, të cilat u shkatërruan dhe plaçkitën.
“U ndjeva sikur vdiqën në një gjendje frike dhe tmerri. Shumë prej tyre kishin më shumë se një javë të shtrirë të vdekur në rrugë,” na thotë ai dukshëm i shqetësuar.
Ndoshta pamjet më shqetësuese që ai na tregoi ishte një video që ai bëri duke u fshehur në një shkurre. Ajo tregonte se trupat po hidheshin nga një kamion në një varr masiv.
“Ne shkuam drejt varrezave të pyllit për të varrosur trupat. Por, RSF nuk na lejoi ta bënim këtë. Sipas urdhrave të RSF, shoferi i kamionit u urdhërua t’i hidhte kufomat në një gropë,” thotë Maalim, duke shtuar se RSF i urdhëroi ata të largoheshin nga zona më pas. Ata duhet të ishin varrosur sipas ritualeve myslimane. Ne duhet të kishim bërë lutje për ta. Por, RSF këmbënguli që ato ishin hedhur si mbeturina.”
Askush nuk e di se kujt i përkasin trupat dhe si janë vrarë. Por, shumë familje që kanë kërkuar strehim në Çad na thonë se RSF po synonte në mënyrë specifike të rinjtë dhe djemtë në Darfurin Perëndimor, duke i detyruar të dilnin nga strehët e tyre dhe duke i vrarë.
Familjet thonë se anëtarët e komuniteteve joarabe ishin në shënjestër. Ata përshkruajnë se u ndaluan në pikat e kontrollit të RSF-së dhe u pyetën për përkatësinë e tyre etnike. Ata na thanë se ishin shumë të frikësuar për të thënë se ishin Masalit në rast se vriteshin.
BBC i ka kërkuar RSF-së të komentojë mbi akuzat, por ajo nuk është përgjigjur. Por, në fillim të kësaj jave, ajo mohoi akuzat se ishte përfshirë në sulme të ngjashme ndaj anëtarëve të komunitetit Masalit në maj.
Llogaria e Maalim përputhet me detajet në një raport të OKB-së të botuar më 13 korrik, duke thënë se njerëzit vendas u detyruan të asgjësonin trupat e të paktën 87 Masalitëve etnikë dhe të tjerëve që dyshohet se u vranë nga RSF në një varr masiv në Darfurin Perëndimor.
Ashtu si raporti i OKB-së, Maalim na tha se trupat ishin varrosur në një zonë të hapur të njohur si al-Turab al-Ahmar (Toka e Kuqe), në perëndim të El Geneina dhe pranë një baze policie.
Deklarata e OKB-së tha se disa nga njerëzit kishin vdekur nga plagët e patrajtuara. Në një nga videot e Maalimit, një burrë gjendet i gjallë mes një grumbulli kufomash. Mizat rrinë pezull rreth buzëve të tij të thata e të plasaritura, ndërsa ai përpiqet të flasë. Maalim thotë se viktima kishte tetë ditë të shtrirë atje, duke vuajtur nga plagët me armë zjarri. Nuk e dimë se çfarë i ka ndodhur këtij njeriu.
Maalim na thotë se i ka marrë videot sepse donte të dokumentonte atë që po ndodhte në vendlindjen e tij. Por, shpejt e ndjeu se nuk ishte më e sigurt për të që të qëndronte në qytet.
Komunitetet arabe dhe afrikane të zezë të Darfurit kanë qenë në mosmarrëveshje prej vitesh – me dhunën më të keqe që shpërtheu dy dekada më parë kur joarabët morën armët duke akuzuar qeverinë për diskriminim.
RSF lindi nga milicia famëkeqe arabe Janjaweed, e cila shtypi brutalisht rebelimin, duke vrarë qindra mijëra njerëz. Grupi u akuzua për mizori të përhapura dhe vrasje etnike, të përshkruara si gjenocidi i parë i shekullit të 21-të.
Luftimet midis RSF dhe ushtrisë sudaneze, të cilat shpërthyen në prill, duket se e kanë rindezur këtë konflikt. Muajin e kaluar, guvernatori i Darfurit Perëndimor u vra menjëherë pasi ai akuzoi RSF-në për kryerjen e një gjenocidi kundër popullit Masalit.
Të enjten, Gjykata Ndërkombëtare Penale (ICC) – e cila ka hetuar krimet në Darfur që nga viti 2005 – hapi një hetim të ri për krimet e dyshuara të luftës në Sudan.
Kryeprokurori Karim Khan i tha Këshillit të Sigurimit të OKB-së se ekzistonte rreziku i “lejimit të përsëritjes së historisë, e njëjta histori e mjerueshme”.
Ashtu si mijëra sudanezë që kanë ikur nga Darfur, Maalim nuk ka shumë për t’u kthyer. Shtëpia e tij është djegur dhe të gjitha pasuritë e familjes së tij janë grabitur. Por më e dhimbshme, shumë nga miqtë dhe familja e tij nuk do të jenë aty.