Si kriza më serioze që nga fillimi i dialogut Kosovë-Serbi është cilësuar kriza e tanishme në veri të Republikës së Kosovës nga ana e anëtarit të lartë në Këshillin e Politikave të Demokratizimit në Berlin, Bodo Weber.
Në një intervistë për The Review of Democracy, Weber ka vlerësuar se situata në veri mund të cilësohet si më e keqja që nga nisja e dialogut.
“Tani situata në veri sa i përket statusit është ndoshta më e keqe sesa ishte para fillimit të dialogut politik… Kjo është kriza më e rëndë brenda dekadës së dialogut politik ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, dhe si tregues mund ta merrni situatën në veri të Kosovës.”, ka deklaruar ai.
Ndonëse ka pasur parime, Weber thekson se dialogu Kosovë-Serbi pati edhe “kufijtë” e vet.
“Përgjegjësinë kryesore të këtij dialogu origjinal e shoh me qasjen e tij në rritje – tashmë duke filluar si një proces me disa parime të qarta dhe vija të kuqe, edhe pse të deklaruara joformalisht. Për shembull, nuk diskutohet më për ndryshime kufijsh. Ky ishte de fakto një parakusht, i shprehur si deklaratë e kancelares së atëhershme Merkel, për të hyrë në ato negociata. Dhe i gjithë parimi i Serbisë duke pranuar de facto se Kosova ka kaluar gradualisht duke bërë hapa drejt normalizimit të marrëdhënieve dypalëshe në këmbim të përparimit në rrugën e saj të aspiratës për anëtarësim në BE. Kjo është arsyeja pse marrëveshja e parë u quajt marrëveshja ‘e parë’, që synonte të fillonte një proces ku përfundimi ishte i njohur për të dyja palët: normalizimi i plotë si marrëdhënie të plota dypalëshe, duke përfshirë, në fund, njohjen e plotë formale të pavarësisë së Kosovës nga Serbia. Në atë periudhë të ndërmjetme në të cilën Serbia ende nuk do ta njihte zyrtarisht Kosovën, kjo nënkuptonte shpërbërjen e strukturave paralele në komunat me shumicë serbe, gjegjësisht largimin e institucioneve të shtetit serb në tokën e Kosovës dhe integrimin e serbëve të Kosovës veçanërisht në veri. Ky ishte udhërrëfyesi i dialogut politik. Fatkeqësisht, ai humbi në përkthim për shkak të mungesës së një strategjie dhe masterplani afatgjatë. Kjo më pas u shfrytëzua me mjeshtëri nga lojtarët politikë në Kosovë dhe Serbi. Kjo përfundimisht çoi në një bllokim të plotë në zbatimin e dialogut. Një marrëveshje e dytë u bllokua, jo rastësisht, për çështjen e nxehtë ende të pazgjidhur të së ashtuquajturës Asociacion të Komunave me Shumicë Serbe”, ka deklauar ai.
Weber thekson se dialogu ishte një lëvizje e përsosur nga Perëndimi për të krijuar një transformim të qëndrueshëm demokratik, si në Kosovë, ashtu edhe në Serbi.
Megjithatë, ai konsideron se në këtë mes, perëndimi përfundoi duarbosh si në dialog, ashtu edhe në demokraci.
Kujtojmë se, që nga fundi i majit, tensionet në veriun e Kosovës – të banuar me shumicë serbe – janë rritur, pasi kryetarët e rinj shqiptarë të komunave, hynë në ndërtesat komunale me asistimin e Policisë së Kosovës.
Kryetarët e rinj u kundërshtuan nga serbët lokalë, të cilët që atëherë po mbajnë protesta të vazhdueshme në tri komunat veriore në Zveçan, Leposaviq dhe Zubin Potok.
Më 29 maj, ndodhi një përleshje në mes të serbëve lokalë dhe pjesëtarëve të misionit paqeruajtës të NATO-s në Kosovë, KFOR.
Situata në mes të Kosovës dhe Serbisë është përkeqësuar më shumë edhe më 14 qershor, pas kidnapimit të tre zyrtarëve policorë të Kosovës, të cilët u liruan pas 13 ditësh nga Serbia.
Serbia ka thënë se ata “u arrestuan thellë brenda territorit të saj”, por Kosova ka njoftuar se ata ishin duke patrulluar në territorin e Kosovës, pranë vijës kufitare me Serbinë në Leposaviq.