Një formacion paraushtarak i uniformuar ka kryer sulm terrorist në fshatin Banjskë në veri të Kosovës. Një grup prej rreth tridhjetë burrash të armatosur vranë një polic dhe plagosën dy të tjerë. Ata hynë me forcë në manastirin ortodoks, thyen me makinë portën dhe rrezikuan jetën e murgjve dhe pelegrinëve. Gjatë gjithë ditës kanë shkëmbyer zjarr me organet e rendit, në atë konflikt mbetën të vrarë tre terroristë dhe u plagosën disa të tjerë. Bashkimi Evropian, SHBA dhe e gjithë bota e qytetëruar e kanë vlerësuar pa mëdyshje këtë sulm si akt terrorist.
Paramilitarët ishin të pajisur si një ushtri e vogël, kishin armatim dhe pajisje me vlerë pesë milionë euro. Mjete të blinduara, mortaja, mitraloza, pushkë snajper, raketahedhës, mina kundër personelit dhe antitank – kjo është vetëm një pjesë e arsenalit të tyre. Grupi i armatosur drejtohej nga Milan Radoiçiq, nënkryetari i Listës Serbe, njeriu të cilit Aleksandar Vuçiq ia besoi fatin serbëve në veri të Kosovës, mjeshtrit jozyrtar të jetës dhe vdekjes.
Radojçiq është në listën e zezë të SHBA-së dhe Britanisë së Madhe, ku e gjeti veten si krahu i djathtë i Zvonko Veselinoviqit, i cili gjithashtu është nën sanksione, pasi etiketohet si lider i një grupi kriminal që kontrabandon mallra të ndryshme, përfshirë narkotikët dhe armët. Dy kumbarët gëzojnë mbështetjen e pakufishme të regjimit të Vuçiqit, gjë që është mjaft e pritshme. Predrag Koluvija, i cili akuzohet për krijimin e plantacionit më të madh të marijuanës (kanabis) në Evropë, ka gjithashtu mbështetje progresive. Dhe të gjitha nën maskën e atdhedashurisë së famshme, mbrojtjes së interesave serbe dhe plaçkitje të ngjashme. Një fenomen i çuditshëm, ai narkopatriotizmit kriminal me gjurmë terrorizmi, një kontribut origjinal i mendjes përparimtare në teorinë politike.
Saga e heronjve të Kosovës
Qeveria e Serbisë nuk priti asnjë orë, por menjëherë shpalli ditë zie për vdekjen e terroristëve. Kur vdiqën tetë minatorë në minierën e Sokos, nuk kishte ditë zie. Kur u vra Oliver Ivanoviç, nuk pati asnjë zi zyrtare në nivel shtetëror. Meqë ra fjala, duhet thënë se autoritetet hetuese të Kosovës dyshojnë se Radoiçiq ka marrë pjesë në vrasjen e Ivanoviqit, por i dyshuari është i padisponueshëm për organet e ndjekjes, pasi është nën mbrojtjen e Vuçiqit. Presidenti tha bukur se kafsha e tij e kaloi poligrafin dhe këtu përfundon çdo diskutim për përgjegjësi të mundshme penale.
Mediat e regjimit serb i shpallën heronj kombëtarë të rënët e Banjskës, pa asnjë problem e dyshim. Ata janë “heronj të Kosovës” që “vunë jetën për atdheun”, “viktima të terrorit të Kurtit”, luftëtarë të lirisë, kalorës serbë, Obiliq të rinj, heronj që qëndrojnë krah për krah me heronjtë e ngjyrave të Kosovës nga poezia epike, kryesisht fiktive. Në këngë nuk u përfshinë vetëm Millosh Obiliq, Ivan Kosançiq, Toplica Milan, nëntë Jugoviq dhe i dhjeti Jug Bogdani, por ai nder u takoi edhe terroristëve të rënë.
Milan Knezheviq, politikan nga Mali i Zi besnik i Vuçiqit dhe Putinit, poet në kohën e lirë, tashmë u kishte kënduar atyre vargje: “Vdekja juaj është rruga drejt ringjalljes / Në heroizëm ju bëheni të parët / shpirtrat tuaj ngjiten te Zoti / Shkalla e gjakut të shenjtë serb // Jeta është e lirë, por lavdia është e përjetshme / Ju banuat famullinë qiellore / Koka juaj shkëlqen në çdo afreske / Në vend të diellit për Kosovë e Metohi”. Epo, nuk prisnim asgjë më shumë se kiç standard nacionalist nga një poet si ky, por ai të paktën mund të punonte pak në metrikë. Herë përdor një dhjetë notë lirike, herë një dhjetëshe epike, pastaj notat e njëmbëdhjetë dhe të dymbëdhjetë i rrëshqasin nga mendja, i bëjnë një vrull melodik, nuk e zotëron dot gjuhën dhe metrin e mallkuar, edhe në një moment si ky.
Afreske me imazhin e një vrasësi masiv
Muret në shumë qytete janë të suvatuara me postera kushtuar heronjve më të rinj të Kosovës, me një fotografi të Banjskës dhe tekstin: “Lavdi e përjetshme të gjithë serbëve që ranë në luftën për liri në këtë vend të shenjtë”. Në të gjithë Vojvodinën janë vendosur në mënyrë strategjike billborde me fotografinë e objektit të faljes, poshtë të cilave shkruhet: “Manastiri i Banjskës 24.09.2023”, dhe sipër “Do të kujtojmë! Lavdi heronjve”. Rrjetet sociale po digjen nga homazhet pas vdekjes për heronjtë e vrarë në sulmin terrorist në organet zyrtare shtetërore, të gjitha sipas recetës së “Informer”, ku thuhet se tre burrat e grupit të Radoiçiqit “dhanë jetën për atdheun” dhe për këtë arsye. – “I nderuar dhe i falënderuar përjetësisht”.
Glorifikimi i pjesëtarëve të rënë të formacionit paraushtarak dhe Dita e Zisë që shoqëroi, befasoi shumë, veçanërisht në komunitetin ndërkombëtar. Të bësh heronj nga njerëzit që sulmuan policinë, vranë dhe plagosën, hynë në një manastir dhe më pas mbajtën peng murgjit dhe pelegrinët – duket të paktën e çuditshme. Vetëm se nuk është as e papritur dhe as e palogjikshme në Serbinë progresive, të zhytur në furinë nacionaliste dhe shkatërrimin e të gjitha vlerave elementare njerëzore.
Kur kujtojmë se kush janë shpallur heronj, patriotë dhe modele në dekadat e kaluara krijuesit e realitetit tonë, atëherë nuk janë çudi të ashtuquajturit të ardhur në panteonin vendas. Mjafton të dilni në rrugë, të shikoni përreth dhe të shihni personazhin e vizatuar të Ratko Mlladiqit që na shikon nga muret me njoftimin shoqërues “Hero serb”. Një vrasës masiv, një njeri i dënuar për gjenocidin në Srebrenicë, për rrethimin dhe satirizimin e Sarajevës, për spastrimin etnik, për dëbimet masive, për një mijë krime të tjera, një njeri që është i privuar nga gjithçka njerëzore – ai është një hero i padiskutueshëm në Serbia, një shenjtore e gjallë, afresket dhe ikonat e së cilës janë pikturuar në zonat urbane dhe rurale të vendit tonë.
‘Çdo serb është Radovan’
Nuk ka koka, xhelat, përdhunues, kriminel lufte, vrasës fëmijësh, kasap, kriminel, udhëheqës të një formacioni paramilitar, të cilët i ashtuquajturi publik patriotik nuk i bën yje. Sa më shumë civilë të vriste, aq më i madh është heroi. Sa më shumë grabiste në fushën e betejës – aq më shumë respekt merr. Për këtë pajtohen përfaqësues të qeverisë, një pjesë e mirë e opozitës, intelektualë të pandërgjegjshëm kombëtarë, propagandistë mediatikë, spiritualistë të së keqes, të gjithë anëtarët e elitës sonë uzurpuese. Epo, këtu janë qepur veshje me mbishkrimin “Çdo serb është Radovan”. Do të ishte sikur në Gjermani të rinjtë të mbanin bluza me mbishkrimin “Çdo gjerman është Eichmann”.
Këtu kriminelët e luftës janë pjesëtarët më të respektuar të shoqërisë, sapo kthehen nga burgu marrin nderimet më të larta shtetërore. Kështu, Nikolla Shainoviq u bë anëtar i Bordit Kryesor të Partisë Socialiste të Serbisë dhe Veselin Šljivančanin u bë anëtar i Bordit Kryesor të Partisë Përparimtare Serbe. Ky i fundit iu dha gjithashtu skribalizmit, vulos rrotulla me lakra në të cilat falsifikon të kaluarën e luftës dhe institucionet kulturore në të gjithë vendin i hapin dyert e tyre gjerësisht për të promovuar ato keqbërje me mbulesë të fortë dhe të butë. Glorifikimi i vrasësve dhe kriminelëve të dënuar është një projekt shtetëror, pjesë e një strategjie për riformësimin e historisë, për mbajtjen gjallë të ideologjisë kriminale që nxori gjysmën e Ballkanit.
Heroi ynë është edhe Milan Lukiq, i cili organizoi një kamp përdhunimi në hotelin “Vilina vlas”, dogji të gjallë njerëz në Bikavac, rrëmbeu, vrau, torturoi dhe pushkatoi njerëz të pafajshëm vetëm pse nuk ishin serbë. Heroi është edhe Željko Ražnatović Arkan, udhëheqës i formacionit kriminal paraushtarak “Tigrat”, kriminel, anëtar i DB-së, profiter lufte, grabitës dhe bandit si në paqe ashtu edhe në luftë. Heronj janë edhe Milorad Ulemek Legija dhe Zvezdan Jovanoviq i njohur si Zveki Zmija, qentë e luftës dhe vrasësit e kryeministrit të parë demokrat të Serbisë, Zoran Gjinxhiq.
Asnjë sakrificë nuk është e kotë
Aleksandar Vuçiq e ka shpallur edhe Milan Radojçiqin patriot të madh, mbrojtës të popullit serb në Kosovë, njeri “i pari në mbrojtje të veriut të Mitrovicës”, i cili është gjithmonë i gatshëm të luftojë për popullin e tij. Dihej më parë se heroi dhe patrioti në fjalë merrej me biznes të dyshimtë dhe se kompanitë e tij po gjenin punë fitimprurëse në Serbi, kryesisht për shkatërrimin e infrastrukturës. Pas publikimit të incizimeve dhe fotografive të një pjese të pasurisë së tij luksoze në Kosovë, u bë e qartë se për çfarë heroi bëhet fjalë.
Ai është nga i njëjti grup me profiterët e ndryshëm të luftës, të cilët përdorin maskën patriotike për t’u pasuruar në kurriz të popullit të tyre, kryesisht përmes aktiviteteve të paligjshme. Mbrojtësi më i madh i popullit në Kosovë, i pari ndër serbët e rrezikuar të Kosovës – ka një vilë prej disa hektarësh, me dhomë bilardo, pishinë dhe fushë futbolli, penthouse, apartamente, varka, bare, restorante, vetura të shtrenjta. … Çfarë ka tjetër në Serbi, Vuçiqin e dinë vetëm Zoti dhe Ata.
Dhe të gjitha këto i ka fituar në kushte të pamundura jetese, duke vuajtur nën “terrorin e Kurtit”, duke jetuar në një vend ku serbët janë të ekspozuar ndaj persekutimit dhe vuajtjeve të vazhdueshme. Çfarë do të ndodhte nëse nuk do të kishte një terror dhe persekutim të tillë? Tashmë, heroi serb, një person nga lista e zezë dhe udhëheqësi i një bande terroriste ndoshta do të zotëronte gjysmën e Kosovës dhe një pjesë të Serbisë. Nëse asgjë tjetër, pas filmimeve të pasurisë së Radoiçiqit, u bë e qartë se për çfarë u vranë tre anëtarë të grupit të tij.
Kështu është në botën e çoroditur të ideologjisë nacionaliste dhe heronjve të saj të rremë. Disa japin jetën për vilën e Radoiçiqit, disa për llogaritë e majme bankare të përfituesve të luftës, disa për karrierën politike të Sheshelit dhe Vuçiqit, disa që ideologët e gjakut dhe të tokës të bëhen akademikë, disa për Zhelko Mitroviqin për të ndërtuar një perandori mediatike etj., lista nuk mbaron kurrë. Disa heronj vdesin për atdheun e tyre, disa vrasin për të, e disa edhe më shumë vetëflijohen duke u pasuruar në emër të Serbisë. E vetmja gjë që ka rëndësi është se asnjë sakrificë nuk është e kotë.