Përplasja shqetësuese në mes të Kosovës dhe Serbisë është pjesërisht për shkak të faktit se perëndimi në dyshime ndaj provokimit të Beogradit në mes të pushtimit të plotë të Ukrainës nga Rusia, ka thënë deputetja britanike, Alicia Kearns.
Kearns, i tha “Financial Times” në një intervistë se Mbretëria e Bashkuar, SHBA-ja, Gjermania, Franca dhe Italia duhet të heqin sanksionet ndaj Kosovës dhe të largohen nga qasja me qendër Beogradin.
“Perëndimi po tregon në Ballkan një dështim për të pasur një shtyllë kurrizore dhe ne po tregojmë, gjithashtu, se nuk kemi mësuar nga përpjekjet për të frenuar Rusinë. Ne kishim një prioritet të plotë se si të mos shqetësonim apo rëndojmë Rusinë në dëm të atyre që e rrethojnë. Pikërisht e njëjta gjë po ndodh këtu”, ka thënë kryetarja e Komisionit parlamentar për punë të jashtme e Britanisë së Madhe.
Në mars, Beogradi dhe Prishtina ranë dakord në parim për të zgjidhur mosmarrëveshjet e tyre, por tensionet u ndezën përsëri, duke kulmuar në shtator, kur një përplasje e armatosur midis militantëve serbë dhe policisë në një manastir në veri të Kosovës la të vdekur një polic kosovar dhe tre terroristë.
Sulmi i 24 shtatorit në Banjskë vuri frenat në përpjekjet për normalizimin e marrëdhënieve.
Kearns paralajmëroi në korrik se militantët serbë po kontrabandonin armë në Kosovë, duke rrezikuar një shpërthim dhune. Kjo shkaktoi qortimet e saj të ashpra nga presidenti serb Aleksandar Vuçiq si dhe NATO, e cila tha se nuk kishte prova për një aktivitet të tillë.
Por, pas 24 shtatorit, Policia e Kosovës konfiskoi armë të rënda dhe municione me vlerë miliona dollarë, duke përfshirë granatahedhës, mina, mitralozë dhe automjete të blinduara.
“Keni parasysh atë që thashë në qershor. Armët vinin nga Serbia me ambulanca në Kosovë dhe ruheshin nëpër kisha. Dhe çfarë kemi parë? Armatimi që ka ardhur qartazi nga Serbia… Dy nga terroristët që vdiqën atë ditë nga të shtënat ishin shoferë të ambulancës. Dhe ku u fshehën? Në një manastir”, ka shtuar Kearns.
Kearns, e cila vizitoi vendin ku autoritetet e Kosovës ruanin armët e konfiskuara, tha se ishte e qartë se armatimi i shkallës ushtarake kishte qenë pjesë e depove të ushtrisë.
“Numrat serialë rreshtohen. Kjo nuk është si pjesë të rastësishme të pajisjeve që djem të rastësishëm të nivelit të ulët i mblodhën së bashku dhe vendosën t’i përdorin. Këto janë pajisje të reja nga viti 2021. Kjo ishte pajisja më e fundit që pashë”, ka shtuar ajo.
Vuçiq tha se Beogradi po kryente një hetim kundër Kearns, të cilën ai e akuzoi se vepron në emër të interesave të huaja, dhe shtoi se do të urdhëronte ngrirjen e eksporteve të mëtejshme të armëve nga Serbia.
“Që një president të kërcënojë një deputet është një reflektim i pasigurisë së Vuçiqit dhe se komentet e mia kishin goditur në shtëpi. Kini kujdes se çfarë rrjete kërkoni të endni, kur keni vendosur të mashtroni”, ka theksuar Kearns.
Ajo paralajmëroi se pavarësisht se ndërmjetësuesit e BE-së dhe perëndimorë kërkuan një kthim në tryezën e bisedimeve, situata mbeti e tensionuar.
“Nuk ka asnjë shenjë që bandat e krimit të organizuar që veprojnë brenda Kosovës të jenë ndalur. Nuk ka asnjë shenjë nga Serbia… se i reduktoi ëndrrat e saj në Kosovë. Sistemi ndërkombëtar ishte bashkëpunëtor në pretendimin se nuk kishte grupe të krimit të organizuar në Kosovë”.
Kearns tha se perëndimi duhet të përdorë më shumë nga provat që kishte dhe të godasë rrjetet e kontrabandës së armëve.
“Komuniteti ndërkombëtar i ka pasur këto prova – dhe ka mundësi t’i lëshojë disa,” tha ajo duke shtuar se “Problemi është qetësimi i Beogradit”.
Duhet mbajtur presion mbi Beogradin, ka theksuar Kearns.
“Ne nuk mund ta pranojmë premisën se Serbia nuk do ta njohë kurrë Kosovën. Kosova nuk mund t’i braktisë aspiratat për integrim të plotë perëndimor”.