Izolimi nga Covid-19 shkaktoi një rritje të dhunës ndaj fëmijëve në Afrikë e veçanërisht ndaj vajzave, por sigurisht që jeta tani mund të fillojë të përmirësohet.
Mjerisht jo. Sapo Covid filloi të tërhiqet, lajme kanë bërë bujë për një tjetër dështim për të mbrojtur të drejtat dhe mirëqenien e fëmijëve afrikanë. Vështirë se duket e besueshme që tmerri i akuzave për magji dhe abuzimi ritual kundër vajzave dhe djemve në të gjithë kontinentin po shfaqet përsëri në vitin 2022.
Megjithëse nuk duhen kritikuar besimet që mbështesin shërimin tradicional afrikan ose praktikat fetare, mund të themi se magjia është e rrënjosur thellë në shumë kultura dhe komunitete në Afrikën Sub-Sahariane dhe është një ndikim i fuqishëm në jetën e miliona njerëzve. Në disa vende, magjia dhe besimet tradicionale janë të ndërlidhura dhe vlerësohen thellësisht. Por kur këto besime dhe vlera kalojnë në dhunë të papërshkrueshme fizike dhe psikologjike ndaj fëmijëve, është nje temë zëri i të cilës duhet ngritur.
Çdo vit, mijëra fëmijë akuzohen dhe vuajnë abuzime rituale dhe sulme, krime “të fshehura në pamje të qartë”. Fëmijët me albinizëm janë në rrezik shumë më të lartë.
Shumë qeveri neglizhojnë këtë çështje , pavarësisht se janë nënshkruese të Kartës Afrikane për të drejtat dhe mirëqenien e fëmijës dhe konventën e OKB-së për të drejtat e fëmijës.
Fëmijët i nënshtrohen dhunës fizike dhe psikologjike, duke përfshirë poshtërimin publik dhe rrëfimet e detyruara, torturën, rrahjet e dhunshme, ilaçet tradicionale “pastruese”, dëbimin nga shtëpia dhe komuniteti dhe e madje në raste ekstreme, edhe vrasjen. Ndikimet në shëndetin mendor duke përfshirë izolimin, neglizhencën, ngacmimin, viktimizimin dhe vetëvlerësimin e dobët, mund të jenë prezente gjatë gjithë jetës dhe madje, edhe kërcënuese për të.
Ne nuk mund të mohojmë një problem të veçantë kur bëhet fjalë për fëmijët e Afrikës mirëpo, dhe qeveritë afrikane që kanë injoruar sulmet për një kohë të gjatë.
Historia e një vajze benineze 13-vjeçare e theksuar në një raport të ri nga Forumi Afrikan për Politikat e Fëmijëve (ACPF), është një provë e këtyre pretendimeve . Ajo duhej të kalonte vite në një strehë pasi u akuzua për magji. Kur ajo përfundimisht u kthye në shtëpi, ajo u shmang nga familja dhe komuniteti i saj dhe brenda një jave iu desh të kërkonte mbrojtje edhe një herë.
“Të gjithë më dyshonin se isha shtrigë. Pamja, veprimet dhe fjalët e tyre ishin thjeshtë të padurueshme”, ka thënë ajo. “Të gjithë thanë se unë isha shtrigë. Ata thanë se hëngra dikë, por nuk më thoshin se kë hëngra”.
Tregime të tilla janë jashtëzakonisht të zakonshme në Afrikë. Akuzat mund të vijnë nga miqtë, familja, fqinjët, shokët e shkollës ose kolegët e punës dhe janë të nxitura nga frika, hakmarrja, xhelozia, pakënaqësia ose lakmia.
Akuzat për magji mund të jenë një formë e kurbanit për problemet e një komuniteti.
Edhe pse më pak të zakonshme se akuzat për magji janë sulmet rituale ndaj fëmijëve, veçanërisht atyre me albinizëm.
Këto akuza janë gjithashtu të motivuara shpesh nga lakmia, dëshira për pushtet ose besimi se pjesët e trupit të tyre mund të largojnë zemërimin stërgjyshëror dhe të kurojnë gjithçka, nga pafuqia mashkullore te varfëria. Vajzat me albinizëm dhe nënat e fëmijëve me albinizëm vuajnë nga dhuna ekstreme, duke përfshirë prerjen e krahëve dhe këmbëve përderisa janë ende gjallë.
Nuk janë vetëm fëmijët. Gratë e moshuara veçohen për sulme, ndonjëherë edhe vriten, siç janë njerëzit me aftësi të kufizuara ose sëmundje mendore. Dhe kjo nuk është një çështje unike afrikane. Papua Guinea e Re dhe India gjithashtu kanë pasur raste në vitet e fundit.
Mirëpo, ka shenja të progresit.
Në fillim të këtij viti, Këshilli i OKB-së për të Drejtat e Njeriut miratoi një rezolutë që dënon akuzat për magji, ritualet dhe traditat e dëmshme që shkelin të drejtat e njeriut. Në Malavi, ligjet e reja rezultuan në sulme të raportuara ndaj njerëzve me albinizëm që ranë nga 60 në 2016 në katër në 2021. Uganda miratoi legjislacionin vitin e kaluar që ndalon sakrificën njerëzore dhe posedimin e pjesëve të trupit. Tanzania ka krijuar shtëpi të sigurta për të mbrojtur fëmijët me albinizëm.
Megjithatë, hulumtimi i ACPF ka treguar se, pavarësisht ligjeve për mbrojtjen e fëmijëve, mbetet një problem i përhapur në Benin, Burkina Faso, Etiopi, Gana, Madagaskar, Niger, Angola, Eswatini, Liberi, Ruandë, Zimbabve, Burundi, Republikën Demokratike të Kongos, Tanzania, Republika e Afrikës Qendrore, Nigeria dhe Afrika e Jugut.
Shumë komunitete po krijojnë rituale për të mbrojtur veten nga magjia që nuk përfshijnë dëmtimin e fëmijëve. Qeveritë duhet ta mbështesin këtë me politika dhe të shkojnë më tej për të investuar në mbrojtjen gjithëpërfshirëse të fëmijëve.