Vendpushimet e skive në Alpet zvicerane që mbështeten në akullnajat po mbulohen me çarçafë të bardhë për të ndaluar rrezet e diellit dhe për të zvogëluar shkrirjen.
Reshjet sezonale të borës, përveç rimbushjes së akullit të humbur gjatë verës, normalisht mbrojnë akullnajat nga shkrirja e mëtejshme duke siguruar një mbulesë të bardhë që reflekton dritën e diellit më mirë se akulli më i errët i ndotur nga pluhuri ose ndotja.
Por humbja jashtëzakonisht e lartë e akullit këtë vit ka sjellë glaciologët në alpe dy muaj më herët për punë të mirëmbajtjes emergjente për të shpëtuar pistën.
Andreas Linsbauer, një glaciolog zviceran 45-vjeçar, normalisht shkon drejt shtegut në akullnajën masive Morteratsch në fund të shtatorit, në sezonin e shkrirjes në Alpe, raporton “mail online”.
Shumica e akullnajave malore në botë janë duke u tërhequr për shkak të ndryshimeve klimatike. Por ato në Alpet Evropiane janë veçanërisht të prekshme sepse janë më të vogla, me mbulesë relativisht të vogël akulli. Ndërkohë, temperaturat në Alpe po ngrohen me rreth 0.3C në dekadë, rreth dy herë më shpejt se mesatarja globale.
Nëse emetimet e gazrave serrë vazhdojnë të rriten, akullnajat e Alpeve pritet të humbasin më shumë se 80% të masës së tyre aktuale deri në vitin 2100.
Një akullnajë paralele Pers derdhej në të deri në vitin 2017, por tani është tërhequr aq shumë, sa një rrip i zgjeruar i zhavorrit shtrihet midis tyre.
Situata e rëndë këtë vit ngre shqetësimin se akullnajat e Alpeve mund të zhduken më shpejt sesa pritej. Me më shumë vite si 2022, kjo mund të ndodhë, tha Matthias Huss, i cili drejton Glacier Monitoring Switzerland (GLAMOS).
“Ne po shohim se rezultatet e modelit që priten disa dekada në të ardhmen po ndodhin tani,” tha Huss. “Nuk prisja të shihja një vit kaq ekstrem kaq herët në shekull.”
Humbjet e këtij viti të akullit në Alpine, të regjistruara edhe para muajit më të madh të shkrirjes së gushtit, i befasuan shkencëtarët në një farë mase, pasi shumë prej akullnajave tashmë kishin humbur feçkat e tyre më të ulëta.
“Mund të imagjinoni lehtësisht se rezultatet përfundimtare pas verës do të jenë një humbje e madhe e mbulimit të akullnajave në Alpet italiane”, tha Marco Giardino, nënkryetar i Komitetit Italian Glaciologjik.
Të dhënat e ndara ekskluzivisht me Reuters tregojnë se Morteratsch tani po humb rreth 2 inç në ditë dhe tashmë është në një gjendje më të keqe sesa do të ishte normalisht në fund të një vere mesatare, sipas të dhënave nga GLAMOS dhe Universite libre de Bruxelles.
Akullnaja e afërt Silvretta ka humbur rreth 3.3 këmbë më shumë se në të njëjtën pikë në 1947 – viti më i keq në bazën e të dhënave të tij, duke u shtrirë prapa në 1915.
Akullnajat e Himalajeve janë gjithashtu në rrugën e duhur për një vit humbje rekord të akullit, thanë shkencëtarët për Reuters.
Kur sezoni i musonit të verës mbërriti në rajonin e Kashmirit, për shembull, shumë akullnaja tashmë ishin tkurrur në mënyrë drastike, me borën e tyre që fillonte lart në mal, pas një vale të nxehtë mars-maj të shënuar nga temperatura mbi 48 gradë Celsius në veri të Indisë.