Një marrëveshje historike që shënon shkëmbimin më të madh të të burgosurve në periudhën post-sovjetike, Shtetet e Bashkuara dhe Rusia kanë përfunduar një shkëmbim të enjten, duke liruar gazetarin Evan Gershkovich dhe amerikanin Paul Whelan nga Moska.
Shtëpia e Bardhë ka thënë se 16 të burgosur ishin liruar dhe po ktheheshin në Evropë dhe SHBA. Midis tyre është edhe reporteri i Wall Street Journal, Evan Gershkovich.
Në këmbim, tetë rusë janë liruar nga burgjet në SHBA, Norvegji, Gjermani, Poloni dhe Slloveni, duke përfshirë individë të akuzuar për aktivitete të inteligjencës.
Presidenti amerikan, Joe Biden ka konfirmuar se veterani i marinës amerikane Paul Whelan, gazetarja ruso-amerikane Alsu Kurmasheva dhe aktivisti ruso-britanik Vladimir Kara-Murza – i cili ka një karton jeshil të SHBA – janë gjithashtu në rrugën e tyre për në SHBA.
Marrëveshja është bërë për më shumë se 18 muaj dhe duket se është varur nga kërkesa e Moskës për kthimin e Vadim Krasikov.
Marrëveshja, e cila përfshiu rreth dy duzina të burgosurish, u realizua në Turqi pas viteve të negociatave të fshehta.
Shkëmbimi ndodhi pavarësisht marrëdhënieve të tensionuara mes Uashingtonit dhe Moskës, që janë në pikën më të ulët që nga Lufta e Ftohtë pas pushtimit rus të Ukrainës në shkurt 2022.
Një figurë kyçe e këtij shkëmbimi ishte Vadim Krasikov, 58 vjeç, i cili po lirohet nga Gjermania ku ishte burgosur për vrasjen e Zelimkhan Khangoshvili, një shtetas gjeorgjian.
Krasikov, i dënuar për burgim të përjetshëm, u zbulua se kishte vepruar me urdhra nga autoritetet ruse.
Presidenti rus Vladimir Putin la të kuptohet në fillim të këtij viti se ai ishte i interesuar për një shkëmbim të tillë për ta liruar “një patriot” të mbajtur në Gjermani.
Vendimi për lirimin e Krasikovit nuk u mor lehtë, thuhet nga Qeveria e Gjermanisë.
Kryeministri norvegjez Jonas Gahr Store konfirmoi pjesëmarrjen e Norvegjisë në shkëmbimin e të burgosurve, duke liruar oficerin e lartë të inteligjencës ruse GRU, Mikhail Mikushin, i cili ishte arrestuar për spiunazh në Norvegji.
Sekretari i Jashtëm i Mbretërisë së Bashkuar, David Lammy, përshëndeti lirimin e dy shtetasve britanikë, Vladimir Kara-Murza dhe Paul Whelan, si pjesë e kësaj marrëveshjeje të gjerë.
Një avokat i Vadim Konoshchenok, një prej të burgosurve të kthyer në Rusi, deklaroi se ai ruan pafajësinë në një çështje amerikane që e akuzon për shkelje të sanksioneve të eksportit të teknologjisë.