Qeveria kolumbiane dhe Ushtria Nacional Çlirimtare e krahut të majtë (ELN), grupi më i madh i kryengritësve në vend, nisën bisedimet e reja të paqes në Venezuelën fqinje që synojnë t’i japin fund konfliktit gati 60-vjeçar.
Shtytja për bisedimet, të cilat rifilluan të hënën pasi ato u pezulluan në 2019, erdhi nga presidenti i ri i parë i majtë i Kolumbisë, Gustavo Petro , i cili ishte një ish-anëtar i lëvizjes rebele M-19.
Petro ka premtuar një qasje më pak luftarake për t’i dhënë fund dhunës së shkaktuar nga grupet e armatosura, duke përfshirë luftëtarët e krahut të majtë të armatosur dhe trafikantët e drogës.
Dialogu fillon në Venezuelë
Përfaqësues të ELN dhe administratës së Petros u takuan në Venezuelë, e cila rivendosi marrëdhëniet diplomatike me Kolumbinë në gusht pas tre vjetësh.
Delegatët thanë se ishin mbledhur për të rifilluar një dialog “me vullnet të plotë politik dhe etik, siç kërkohet nga njerëzit e territoreve rurale dhe urbane që vuajnë nga dhuna dhe përjashtimi, dhe sektorë të tjerë të shoqërisë”.
Të dyja palët janë të gatshme të “ndërtojnë paqen e bazuar në një demokraci me drejtësi”, thanë ata në një deklaratë të përbashkët.
Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian e kanë renditur atë si një organizatë “terroriste”.
Në vitin 2016, një marrëveshje paqeje shpërndau Forcat e Armatosura Revolucionare Marksiste të Kolumbisë, të njohura si FARC, duke e bërë ELN grupin më të madh rebel të mbetur. Që atëherë ajo ka rritur aktivitetet e saj në territoret e dikurshme nën kontrollin e FARC.
Nën ish-presidentin Juan Manuel Santos, FARC nënshkroi një traktat paqeje, duke braktisur më pas armët dhe duke krijuar një parti politike.
Në vitin 2019, bisedimet e paqes me ELN u anuluan nga ish-presidenti konservator Ivan Duque pas një sulmi me bombë me makinë në një akademi policie në Bogota që vrau 22 persona.
Paqe totale për Petron
Pas fitimit të zgjedhjeve në gusht, Petro iu afrua ELN-së si pjesë e politikës së tij të “paqes totale”.
Delegacioni i ELN kaloi katër vjet me qendër në Kubë, pasi qeveria e mëparshme i kishte ndaluar kthimin në Kolumbi.
Ministri kolumbian i Mbrojtjes Ivan Velasquez, megjithatë, paralajmëroi se negociatat nuk nënkuptojnë një “pezullim të operacioneve” kundër ELN.
“Nëse ka një takim me dikë që ka një urdhër arresti, ai duhet të kapet … Nuk ka armëpushim,” tha ai.
Grupi rebel premton ndryshim ‘themelor’
Udhëheqësi i ELN, Israel Ramírez Pineda tha se grupi synon të bëjë “ndryshime thelbësore”, siç kërkoi populli kolumbian gjatë demonstratave të mëdha në 2021 dhe në zgjedhjet e këtij viti duke zgjedhur Petro, duke lënë pas traditën e qeverive konservatore dhe të moderuara.
“Kolumbianët nuk mund ta shohin njëri-tjetrin si armiq, puna që kemi është pajtimi,” tha Ramírez Pineda.
“Shpresojmë që delegacioni i qeverisë të ketë një bashkëbisedues në të njëjtin kuptim”.
Ai shtoi se rebelët shpresojnë që Shtetet e Bashkuara të marrin një “qëndrim proaktiv dhe mbështetës” ndaj dialogut. Shtetet e Bashkuara për dekada kanë mbështetur forcat e armatosura të Kolumbisë.
