“Gjithmonë kam dashur të shoh atë që ata panë, të hipja në atë anije kozmike, të shikoja nga e njëjta dritare dhe të shihja se çfarë panë ata kur ecën në Hënë”.
Andy Saunders ka një fiksim. Është Projekti Apollo, një nga ngjarjet përcaktuese në historinë e specieve tona.
Por, ai ka edhe një zhgënjim të thellë. Dhe këto janë fotografitë që regjistrojnë ato misione të jashtëzakonshme hapësinore në fund të viteve ’60 dhe fillim të viteve ’70.
Kjo është arsyeja pse zhvilluesi i pronave “Cheshire” mori një vendim disa vite më parë për të lënë në pritje karrierën e tij dhe për t’i kushtuar plotësisht kohën e tij ripërpunimit të arkivit të imazheve të agjencisë amerikane të hapësirës “NASA”.
Rezultati është një libër i ri jashtëzakonisht i kushtueshëm i quajtur “Apollo Remastered”. Katërqind fotografi që detajojnë sulmin e parë të njerëzimit në një botë tjetër.
Disa nga skenat që do t’i njihni janë ndër fotot më ikonike të realizuara ndonjëherë. Por të tjerat, nuk do t’i keni parë më parë dhe sigurisht jo në detajet sikurse i ka dhënë Andy.
Ky sukses vjen, pjesërisht, nga përdorimi i skanimeve me definicion të lartë të materialit origjinal të filmit, të mbajtur në ngrirje të thellë nga NASA për ta ruajtur atë, por edhe nga zotërimi i tij i teknikave moderne të përpunimit dixhital dhe përmirësimit, një ose dy që ai ka zhvilluar te vetja gjatë rrugës.
“Nuk ka asnjë arsye pse ne nuk duhet t’i shohim këto momente të rëndësishme në histori në asgjë tjetër përveç cilësisë së pabesueshme, sepse ato përdorën kamerat më të mira, lentet më të mira dhe filmin më të mirë që u përpunua në laboratorin më të avancuar fotografik në dispozicion. Thjesht, nuk ka kuptim”, thotë Andy.
Në vëllimin e tij të renovuar, mund të shihet i vetmi imazh i qartë dhe i dallueshëm i fytyrës së Neil Armstrong-ut teksa qëndron në Hënë.
Është imazhi i parë i qartë i jetës në bordin e misionit të goditur “Apollo 13”, ai që kishte shpërthimin gati fatal gjatë rrugës nga Toka.
Ndër punët më mbresëlënëse që Andy ka bërë është me sekuencat e filmit 16 mm që u kapën nga astronautët brenda kapsulave të tyre gjatë udhëtimeve për në Hënë dhe nga vetë Hëna. Në arkivin “Apollo” gjenden 10 orë nga ky material. Andy përdor një teknikë “stacking” në softuerin e tij të redaktimit për të shtresuar, lidhur dhe përpunuar korniza të shumta për të sintetizuar një imazh shumë të detajuar që duket sikur vjen nga një aparat fotografik me cilësi shumë më të mirë.
Një shembull klasik është pamja e “kartës sugjeruese”, ose “dërrasës së zhurmës”, që astronauti i “Apollo 8”, Bill Anders përdori në “filmat e shtëpisë” të tij në bord. Individualisht, kornizat janë të paqarta dhe “të zhurmshme”. Por sapo ato korniza të kenë kaluar përmes kompjuterit të Andit, shihen veçori që më parë ishin të padukshme, të tilla si akrepat individuale të kohës në orën e dorës së Anders.
Imazhi i preferuar i rindërtuar i Andy-t është ai që zbukuron kopertinën e parë të librit të tij. Nga 35,000 fotografitë që ai shqyrtoi në arkivin “Apollo”, dukej të ishte ndër më pak premtueset.
E vetmja gjë që kishte për të ishte një ndezje e vogël drite drejt majës që dukej sikur mund të ishte një reflektim në një dritare. Por në magjinë e softuerit modern dixhital, doli diçka vërtet epike e që ishte komandanti i “Apollo 9”, Jim McDivitt, me helmetën e tij flluskë gati të ankoronte manualisht dy anije kozmike lart mbi Tokë.
“Është thjesht një portret absolutisht mahnitës i një astronauti Apollo në vitin 1969, me sa duket pothuajse duke parë me habi nga dritarja”, shpjegon Andy.
“Në realitet, është edhe më mirë se kaq sepse McDivitt është në të vërtetë në procesin e ndërmarrjes së ankorimit dhe aksionet ishin shumë të larta. Kjo ishte hera e parë që ne kishim njerëz në një anije kozmike të paaftë për t’i çuar në shtëpi, sepse ata ishin testimi i modulit hënor dhe ai nuk kishte një mbrojtje të nxehtësisë. Pra, nëse ata nuk do ta bënin këtë dock, ata nuk mund të ktheheshin. Është një moment tepër i çmuar, një moment intensiv, një moment historik.”
Njëherësh, Andy ka kaluar nëpër orët e regjistrimeve zanore të misionit, për të kapur çdo detaj vëzhgimi në kohën kur janë marrë fotografitë. Ai tashmë ka mjeshtëruar truket.
“Ka të gjitha llojet e gjërave që ndikojnë në ngjyrën e filmit”, thotë ai.
“Disa revista janë vjetëruar më shumë se të tjerat; disa janë përpunuar pak më ndryshe; disa janë skanuar pak më ndryshe; dhe nëse astronauti ka marrë një fotografi nga dritarja e Modulit të Komandës – kjo ka një ton ngjyrash pak më të ndryshme sesa nëse fotografia është marrë përmes Dritarja e Modulit Hënor.”
Në ditët në vijim, NASA pritet të nisë programin e saj “Artemis”, me një raketë të re të madhe që dërgon një kapsulë rreth Hënës. Është një fluturim provë pa ekuipazh që do të paralajmërojë misione me ekuipazh më vonë gjatë dekadës.
“Artemis” sigurisht që do të jetë një ekstravagancë vizuale. Mund të presim kamera nga të gjitha pikat e favorshme, pamje 360 gradë, definicion 4K dhe transmetim të drejtpërdrejtë.
Andy thotë se do të jetë një spektator entuziast, megjithëse dyshon se e gjithë teknologjia moderne do të përputhet me romancën e filmit të vjetër.
“E dini, ne do të shohim gruan e parë të ecë në Hënë, që do të jetë një moment i jashtëzakonshëm. Shpresojmë që dikush të kujtohet të bëjë një fotografi.”
