Një përpjekje e madhe kërkimi dhe shpëtimi po vazhdon në Florida pas uraganit Ian, i cili shkatërroi një pjesë të madhe në të gjithë shtetin amerikan.
Të paktën 10 persona kanë vdekur në shtet, por zyrtarët kanë frikë se numri i konfirmuar mund të rritet ndjeshëm.
Joe Biden ka paralajmëruar se stuhia e kategorisë një mund të jetë uragani më vdekjeprurës në historinë e Floridës, me një “humbje të konsiderueshme jetësh”.
Ian tani po lëviz në brendësi të vendit dhe po shkon drejt Karolinës së Veriut dhe Jugut.
Një ndërprerje është ende duke prekur rreth 2.2 milionë shtëpi dhe biznese në Florida.
Ujërat e përmbytjeve kanë qenë aq të rënda sa kanë bllokuar disa njerëz në shtëpitë e tyre, kanë thënë zyrtarët, me Gardën Kombëtare që shkon derë më derë në qytetin e Orlandos për të shpëtuar të bllokuarit.
10 vdekjet që janë konfirmuar ishin të gjitha në qarkun jugperëndimor Charlotte, i cili pa erëra të forta.
Joseph Tiseo, një komisioner lokal, i ka thënë BBC-së se zona kishte një “ngjarje të jashtëzakonshme me erë që zgjati për 12 orë rresht, ishte brutale”.
Ai ka shtuar se nuk është ende e qartë se sa prej vdekjeve ishin rezultat i drejtpërdrejtë i uraganit.
Pak më në jug, Qarku Lee mori peshën kryesore të valës së stuhisë.
Guvernatori i shtetit Ron DeSantis ka thënë në një konferencë shtypi të enjten në mbrëmje se dëmet në Fort Myers, një qytet pranë portit atje, ishin “pothuajse të papërshkrueshme”.
“Për të parë një shtëpi të ulur në mes të gjirit Estero, fjalë për fjalë duhet të jetë marrë, fluturuar për shkak të shpejtësisë masive të erës dhe stuhisë dhe të jetë depozituar në një trup uji,” ka treguar ai.
“Unë do të thoja se dëmi më i madh që pashë ishte në plazhin Ford Myers, disa nga shtëpitë u fshinë, disa prej tyre ishin vetëm pllaka betoni”.
Një grua që humbi shtëpinë e saj tha se përvoja është “mpirëse” dhe e ka ndjenjën e saj “të mbingarkuar”.
“Nuk është uragani im i parë, por është humbja ime e parë totale,” i ka thënë Reuters Karen, e cila jeton në ishullin San Carlos në Fort Myers.
Disa banorë duhej të largoheshin me not nga shtëpitë e tyre.
“Ose duhet të notosh ose të mbytesh”, ka thënë një grua nga Orlando për CBS News, partneri i BBC-së në SHBA.
Një grua në Fort Myers, e cila notoi për të shpëtuar kur apartamenti i saj në katin e parë filloi të përmbytet, tha kur u kthye në shtëpi asaj “duhej të priste rreth pesë minuta që të gjithë ujërat e përmbytjeve të dilnin”.
Dhe në parkun e lëvizshëm të shtëpisë Sun Seekers në North Fort Myers, banorët treguan tmerrin e tyre ndërsa përpiqeshin të mbroheshin me batanije.
“Ishte e frikshme, sepse je e pafuqishme”, ka thënë një nga banorët, Kim.
“Ne nuk kishim shërbim telefonik për të thirrur askënd, por askush nuk do të kishte ardhur gjithsesi.”
Në konferencën e guvernatorit, Kevin Guthrie, drejtor në Divizionin e Menaxhimit të Emergjencave në Florida, paralajmëroi për “vdekjet indirekte” – vdekjet që mund të ndodhin pasi të ketë kaluar një sistem stuhie.
Ai ka paralajmëroi pronarët e shtëpive që të kenë kujdes për linjat e energjisë elektrike të përziera me pemë dhe tha se askush nuk duhet të ndërhyjë me sharrë elektrike me rërë gjeneratori ose të ngjitet në shkallë pa trajnimin e duhur.
“Njerëzit duhet të jenë jashtëzakonisht të kujdesshëm,” ka thënë zoti Guthrie.
“Nëse nuk dini të përdorni një sharrë elektrike me zinxhir. Nëse nuk dini si të ngjitni një shkallë. Nëse nuk e dini ndryshimin midis një linje kabllore dhe një linje energjie, nuk duhet ta bëni këtë.”
Disa pjesë të Napolit, një qytet bregdetar në jug të Fort Myers, janë kthyer në një qytet fantazmë të errët dhe të shkretë dhe skela ikonë e qytetit është copëtuar në gjysmë.
Korrespondenti i BBC-së, Bernd Debusmann, i cili raporton nga Napoli, thotë se një stendë koncesionare – e cila vetëm ditë më parë shënoi gjysmën e rrugës në skelë – tani qëndron në mënyrë të pasigurt mbi ujë, me copa druri të copëtuara të varura.
Rreth një bllok nga bregu i plazhit, disa rrugë mbeten të pakalueshme dhe nënujore, ndërsa të tjerat kanë mbetur të mbuluara me baltë ndërsa uji tërhiqet ngadalë.
Kujtojmë se, uragani Ian goditi i pari Kubën, duke shkaktuar një errësirë totale në vend të martën.
Ndërkohë në Porto Riko, përpjekja masive e pastrimit vazhdon, pasi uragani goditi ishullin e Karaibeve javën e kaluar.
Ka pasur gjithashtu një ndërprerje të energjisë atje dhe dhjetë ditë më vonë, më shumë se 269,000 familje janë ende pa energji elektrike.