Disa nga vendet më të mëdha prodhuese të naftës në botë kanë rënë dakord të shkurtojnë sasinë që eksportojnë, në një vendim që pritet të rrisë çmimet e naftës në mbarë botën.
Anëtarët e Opec një grup që përfshin Arabinë Saudite dhe Rusinë kanë thënë se do ta ulin prodhimin me dy milionë fuçi në ditë.
Një zëdhënës i grupit të motorëve RAC ka thënë për BBC-në se, ulja e njoftuar të mërkurën do të çonte “në mënyrë të pashmangshme” në çmime më të larta të naftës, duke detyruar rritjen e kostos së shitjes me shumicë të karburantit.
“Pyetja është se kur dhe në çfarë mase, shitësit me pakicë zgjedhin t’i kalojnë këto kosto të rritura në oborret e tyre,” ka thënë zëdhënësi Simon Williams.
Zvogëlimi i shpallur nga Organizata e Vendeve Eksportuese të Naftës (OPEC) dhe aleatët, shënon reduktimin më të madh nga grupi që nga kulmi i pandemisë në 2020.
E gjithë kjo vjen pavarësisht lutjeve nga SHBA dhe të tjerët për të pompuar më shumë, pasi çmimet e naftës u rritën këtë pranverë kur lufta në Ukrainë ndërpreu furnizimet.
Ndërsa në një deklaratë, Shtëpia e Bardhë ka thënë se presidenti amerikan, Joe Biden, ishte “i zhgënjyer nga vendimi dritëshkurtër”. SHBA-të u zotuan të vazhdojnë të lëshojnë naftë nga rezervat kombëtare “sipas rastit” dhe të shikojnë mënyra të tjera për të provuar të frenojnë çmimet në pompë.
Lëvizja ka të ngjarë të pengojë gjithashtu përpjekjet e udhëhequra nga SHBA për të vendosur një kufi të çmimit për naftën nga Rusia, një plan që SHBA-ja e kishte sugjeruar si një mënyrë për të kufizuar rrjedhjen e parave në vend dhe për t’u vënë në përdorim ushtarak.
Anëtarët e OPEC-ut mbrojtën vendimin e tyre si një përgjigje ndaj “pasigurisë” së konsiderueshme në lidhje me kërkesën e ardhshme për naftë, mes frikës se ekonomia globale po shkon drejt një recesioni.
“Vendimi është teknik, jo politik,” u ka thënë gazetarëve Ministri i Energjisë së Emirateve të Bashkuara, Arabe Suhail al-Mazroui, ndërsa anëtarët e OPEC+ u mblodhën në Vjenë për të diskutuar planet.
Vendimi i fundit i OPEC+ nuk është i rëndësishëm vetëm për tregjet e naftës, por edhe për gjeopolitikën.
Fakti që karteli i udhëhequr nga sauditët e ka marrë këtë vendim vetëm tre muaj pas udhëtimit të diskutueshëm të presidentit Joe Biden në Arabinë Saudite, për të bindur sundimtarin de facto të mbretërisë, Princin e Kurorës, Mohammed Bin Salman, që të nxjerrë më shumë fuçi për të ulur çmimet, është një goditje e madhe për Shtepinë e Bardhë.
Lëvizja jo vetëm që bart rrezikun e rritjes së çmimeve të naftës, por gjithashtu do të dëmtojë përpjekjet e Perëndimit për të kufizuar të ardhurat e naftës ruse të përdorura për të mbështetur luftën në Ukrainë.
Shumë vende do ta shohin këtë si një tregues të qartë të prodhuesve të mëdhenj të naftës, veçanërisht, Arabia Saudite që do të mbështesin Rusinë në emër të menaxhimit mbrojtës të tregut të naftës.
Duket se vendimi kishte mbështetje në të gjithë grupin pasi ministrat e energjisë së OPEC+ miratuan propozimin në një takim që zgjati 30 minuta.
Për sa i përket tregjeve të naftës, edhe pse ky është një reduktim i konsiderueshëm, ndikimi aktual në furnizimet globale në terren do të ishte më i vogël, sepse disa anëtarë të OPEC+ tashmë po pompojnë shumë nën kuotat e tyre zyrtare.
Por kjo mund të mos mjaftojë për të qetësuar ndjenjat e tregjeve të naftës në ditët në vijim.
Çmimet më të larta të naftës ishin një shtytës kryesor i rritjes së çmimeve të konsumit që goditi vendet në mbarë botën në fillim të këtij viti, duke i shtyrë normat e inflacionit në nivele të papara në dekada dhe duke rritur tensionet politike.
Rënia më e fundit kishte dhënë një lehtësim për konsumatorët, edhe pse çmimet e shumë produkteve të tjera kryesore, përfshirë ushqimin, vazhdojnë të rriten.
Një fuçi naftë e papërpunuar Brent tregtohej me 84,06 dollarë në fund të shtatorit nga nivelet maksimale prej rreth 130 dollarë këtë pranverë.
Pavarësisht rënies së çmimeve të naftës dhe shqetësimeve për ekonominë globale, Caroline Bain, kryeekonomistja e mallrave për firmën kërkimore Capital Economics, ka thënë se ishte koha e pazakontë për të ulur ofertën.
“Rezervat globale të naftës janë historikisht të ulëta dhe deri më tani, çmimet e larta kanë dështuar të zvogëlojnë materialisht kërkesën,” ka shtuar ajo.
Analistët kanë thënë se ndikimi i shkurtimeve ka të ngjarë të jetë më pak i rëndësishëm sesa mund të sugjeronte madhësia e tij, pasi disa vende tashmë po prodhonin më pak se sa kishin thënë se do të bënin, me kapital që parashikoi një rënie prej 1% në furnizimet globale si rezultat.
Kathleen Brooks, drejtoreshë në Minerva Analysis, ka thënë se ulja e prodhimit ishte “skenari më i keq që njerëzit po kërkonin”.