BRICS është shkurtesa e cila përfshin shtetet: Brazil, Rusi, Indi, Kinë dhe Afrika e Jugut.
Kjo organizatë ka një historik të pasur, që fillon që nga krijimi i tij si një koncept nga Goldman Sachs në vitin 2001 dhe si e tillë parashikonte një rol të rëndësishëm global për katër ekonomitë në zhvillim (Brazil, Rusi, Indi dhe Kina) në udhëheqjen e rritjes globale. Me shtimin e Afrikës së Jugut në vitin 2010, BRICS mori një formë më zyrtare, duke u transformuar nga një ide në një entitet politik dhe ekonomik të rëndësishëm.
Që nga ajo kohë, BRICS ka ndërmarrë hapa të rëndësishëm për të rritur ndikimin e tij në skenën botërore, duke sfiduar “hegjemoninë” Perëndimore në fushat ekonomike dhe politike. Një nga arritjet kryesore të BRICS është themelimi i Bankës së Re të Zhvillimit (NDB), e cila synon të mbështesë projekte infrastrukturore në vendet anëtare dhe në vendet e tjera me ekonomi në zhvillim, duke sfiduar kështu institucionet financiare tradicionale, si Bankën Botërore dhe Fondin Monetar Ndërkombëtar.
Në aspektin ekonomik, BRICS po sfidon dominimin e dollarit amerikan në tregtinë botërore. Presidenti rus, Vladimir Putin, ka theksuar procesin e “dedollarizimit” të lidhjeve ekonomike, duke u përpjekur të reduktojë varësinë nga dollari amerikan në transaksionet ndërkombëtare. Megjithatë, dollari vazhdon të mbizotërojë në tregtinë globale.
Së fundmi, BRICS ka filluar të zgjerojë anëtarësinë e tij, duke përfshirë vende si Arabia Saudite, Irani, Etiopia, Egjipti, Argjentina dhe Emiratet e Bashkuara Arabe. Ky zgjerim sinjalizon një ndikim në rritje të BRICS dhe një përpjekje për të sfiduar më tej strukturat ekzistuese të qeverisjes globale.
Gjithashtu, zgjerimi i BRICS sjell me vete sfida të reja, si për shembull mosmarrëveshjet rajonale në mes të vendeve të reja anëtare dhe ndryshimet në politikat e tyre të jashtme.
Në përgjithësi, BRICS si një fuqi në zhvillim ka një rol të rëndësishëm në formimin e një rendi global të ri.
Përfshirja e vendeve të reja në BRICS tregon një kërkim për alternativa ndaj rendit ekzistues dhe mund të ketë ndikime të mëdha në të ardhmen e marrëdhënieve ndërkombëtare dhe të ekonomisë globale.
Zgjerimi i fundit i BRICS, duke përfshirë shtetet si Arabia Saudite, Irani, Etiopia, Egjipti, Argjentina dhe Emiratet e Bashkuara Arabe, përfaqëson një ndryshim të rëndësishëm në strategjinë dhe ndikimin e këtij grupimi. Ky hap tregon përpjekjet e BRICS për të zgjeruar ndikimin e tij në rajone të ndryshme të botës dhe për të krijuar një platformë më të gjerë për bashkëpunim ndërkombëtar, duke sfiduar kështu ndikimin perëndimor në skenën globale.
Shtetet e reja anëtare sjellin me vete resurse të rëndësishme ekonomike dhe politike, si dhe sfida të ndryshme. Për shembull, Arabia Saudite dhe Irani janë aktorë kyçë në tregtinë e naftës dhe kanë ndikim të madh në politikën e Lindjes së Mesme, ndërsa Egjipti dhe Etiopia kanë mosmarrëveshje për menaxhimin e Lumit Nil. Këto ndryshime në dinamikat rajonale mund të sjellin sfida të reja në arritjen e konsensusit brenda grupit.
Me gjithë sfidat, zgjerimi i BRICS shihet si një hap drejt krijimit të një rendi global më të balancuar dhe të drejtë. Ky ndryshim në anëtarësi, gjithashtu, rrit ndikimin e BRICS në çështje të tilla, si ndryshimi i klimës, siguria rajonale dhe zhvillimi ekonomik. Në këtë kontekst, BRICS po kërkon të luajë një rol më të rëndësishëm në formimin e politikave globale dhe të sfidojë qasjet dhe normat e vendosura nga shtetet perëndimore.
Deputetët e Lëvizjes Socialiste të Serbisë kanë paraqitur propozim për anëtarësimin e Serbisë në BRICS. Ky hap ka shkaktuar reagime të ndryshme dhe shqetësime rreth ndikimit të kësaj iniciative në rajon.
Nënshkrues të propozimit janë deputetët e partisë, kryetar i së cilës deri vonë ishte i sanksionuari i ShBA-së, Aleksandar Vulin, Bojan Torbica dhe Gjorgje Komlenski, të cilët janë partnerë të koalicionit me partinë e presidentit serb, Aleksandër Vuçiq.
Ndërsa, BRICS është një akronim për një organizatë të pesë ekonomive të mëdha kombëtare në zhvillim; Brazili, Rusia, India, Kina dhe Afrika e Jugut. Kjo organizatë është themeluar në vitin 2009 dhe synon të rrisë bashkëpunimin ekonomik dhe dialogun politik ndërmjet anëtarëve të tij dhe si kundërpeshë për Perëndimin.
Eksperti i Sigurisë, Bedri Elezi, për Portalin Dukagjini e ka komentuar iniciativën e deputetëve të Lëvizjes Socialiste të Serbisë, duke thënë se “Serbia është duke tentuar në vazhdimësi që të anëtarësohet në struktura që janë kundër rendit dhe rregullit në Ballkan, të cilat janë faktikisht kundër demokracisë”.
Tutje, Elezi ka thënë se Bashkim Evropian dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës janë që të ketë rregull dhe rend në Ballkanin Perëndimor.
“Por, Serbia po tenton edhe një herë destabilizimin e rajonit dhe gjithë Evropës duke u bërë pjesë e organizatave apo struktura të cilat do të mbështesin aktivitet e dyshimta të sigurisë dhe shërbimeve sekrete, të cilat do të angazhohen për dëmtimin e sigurisë në Kosovë apo dhe në rajon”, ka thënë ai.
Sipas tij, çdo anëtarësim i Serbisë në organizatat e tjera, që janë kundër narracionit të Bashkimit Evropian, është cenim i sigurisë në Evropë.
“Bashkimi Evropian duhet të ketë programe konkrete për parandalimin e këtyre iniciativave të Serbisë, e këtë mund ta bëjë duke u ofruar informacione të detajuar qytetarëve serbë në Serbi, në mënyrë që ta kuptojnë se kjo iniciativë është kundër interesave të tyre fillimisht, pastaj kundër sigurisë dhe demokracisë në rajon”, ka shtuar Elezi.
Eksperti i Sigurisë, Elezi, ka përfunduar duke thënë se BE-ja dhe ShBA-ja kanë përfunduar duke e lutur Serbinë e që, sipas tij, Serbia po përfiton nga kjo situatë.
Ndërsa, ekonomisti, Egzon Kastrati, këtë hap të Serbisë e ka parë në kundërshtim me politikat ekonomike të Bashkimit Evropian, në të cilin Serbia po synon të anëtarësohet.
“Anëtarësimi i Serbisë[në BRICS] është në kundërshtim të plotë me politikat ekonomike të BE-së dhe përtej kësaj, kostot e investimeve të bëra përmes fondeve të BE-së do të ndikojnë drejtpërsëdrejti në një goditje asimetrike tregtare për bllokun edhe në aspektin gjeopolitik dhe ekonomik”, ka thënë ai për Portalin Dukagjini.
Tutje, ai ka thënë se Serbia është një ndër fuqitë ekonomike kryesore të Ballkanit Perëndimor dhe anëtarësimi i saj në BRICS do ta rriste koston e jetës për Kosovën, pasi Kosova është e varur nga eksporti.
“Anëtarësimi i një vendi si Serbia, e cila realisht mund të cilësohet si një fuqi tregtare në Ballkan, do të krijonte një gjë të madhe dhe konfuzion në Evropë. Një vend që ka afrime për integrim në ekonominë evropiane dhe me një numër të madh të investitorëve të Evropës, të bashkohen në një bllok që është krijuar për t’u kundërvënë de fakto edhe ekonomisë evropiane, do të ngrejë shqetësime. Por, në të njëjtën kohë, do të shkaktojë një goditje për BE-në, sepse miliarda euro të investuara shkojnë huq në kontekstin e ekonomisë”, ka thënë ai.
“Sa i përket Ballkanit Perëndimor, anëtarësimi i Serbisë do të ketë një ndikim të madh, sidomos të vendet që janë pjesë e CEFTA-së, do të paraqitet një situatë e re tregtare me tendencë të shtrirjes së një blloku të ri në këto vende, duke ndikuar drejtpërdrejt ekonominë (eksport, import) dhe normalisht që do të rritet kosto ekonomike, sidomos, te Kosova, për shkak të varësisë së madhe nga importi”, ka përfunduar ekonomisti Kastrati.
Por, për ndikimin gjeopolitik të anëtarësimit eventual të Serbisë në BRICS, ka folur për Portalin Dukagjini edhe njohësi i gjeopolitikës, Gurakuç Kuçi, i cili ka thënë se një iniciativë për anëtarësim në BRICS është marrë edhe nga lideri i Republikës Serbe, Millorad Dodik, që, sipas Kuçit, ky i fundit ka thënë se do t’i bëjë kërkesë zyrtare Qeverisë Federale të Bosnjës dhe Hercegovinës.
“Kërkesa e Serbisë për anëtarësim në BRICS nuk është diçka e re, më 19 qershor 2023 [presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, në një konferencë për media pati deklaruar se ‘BRICS ka një të ardhme të mirë dhe duhet të mendohet për gjeneratat e ardhshme të Serbisë’, kjo deklaratë erdhi si materializim dhe pasojë me iniciativën e Aleksandar Vulinit”, ka thënë ai.
Tutje, Kuçi ka shtuar se çdo gjë nga shteti i Serbisë është e mirëmenduar, dhe arsyeja është se kjo organizatë do të ketë 40 për qind të GDP-së botërore.
“Organizatës BRICS u ka bërë ftesë edhe 6 vendeve të botës të anëtarësohen në të, në mënyrë që ta marrë 40 për qind të GDP-së së Botës dhe synimin për dedollarizimin e botës dhe krijimin e një Banke të re investive. Përveç që është strategji e Rusisë, është edhe e Kinës”, ka thënë Kuçi.
Më tej, ai ka thënë se këto vende po tentojnë që ta bëjnë një rreth, i cili i bën rezistencë Perëndimit.
“Serbia është duke shfrytëzuar në mënyrë maksimale këtë qasje, sepse përveç që po [bashkëpunon] me Kinën dhe Rusinë, është duke mbajtur në kërcënim edhe Perëndimin ‘që ju nëse nuk me lejoni që unë t’i realizoj synimet e mija në Ballkanin Perëndimor serbomëdha, unë do të ndryshojë anë përfundimisht’, kjo i shkon në dëm Kosovës në këtë mënyrë”, ka thënë ai.
Ndërkohë, ai ka thënë se Bashkimi Evropian e ka humbur kontrollin mbi gjeopolitikën, dhe këtë e bazon në deklaratën e fundit të presidentit të Francës, Emmanul Macron.
“Macron në fjalimin vjetor që pat, u pa se është në panik, sepse u pa që është komplet me një gjeopolitikë të pakontrolluar, për shkak se kanë humbur pothuajse në mënyrë totale në Afrikë”, ka shtuar ai.
Dhe, kjo situatë, sipas tij, do t’i kushtojë Kosovës, pasi, siç ka theksuar, BE-ja po dëshiron stabilitet në rajon me çdo çmim.
“Bashkim Evropian po e dëshiron një sundim të stabilitetit në Ballkan me çdo çmim dhe si duket këtë çmim do ta paguajë Kosova”, ka përfunduar ai për Portalin Dukagjini.
Kuvendit të Serbisë i dorëzohet propozim për Rezolutë që Serbia t’i bashkohet BRICS