Kritika nuk po ndalet dhe rrëfimi i viktimave është veçanërisht i dëmshëm në vazhdën e sulmeve ndaj akademikëve dhe mësuesve brenda dhe jashtë vendit.
Fenomeni “cancel culture” diskutohet shumë nëpër universitete këto ditë. Ky term zvarritet në mbledhjet e fakultetit, ndonjëherë duke u përballur me nënqeshje.
Herë pas here, e dëgjon të pëshpëritet në korridoret e kampusit, sikur përmendja e thjeshtë e termit do të thërrasë një turmë protestuesish të zemëruar.
Disa kolegë janë të fiksuar pas formulimit të saktë të një fjalie në një prezantim të një leksioni ose një postim në Twitter për të shmangur një “cancel” të mundshëm.
Por çfarë do të thotë të linçohesh?
Këtu është profesori i Ivy League, i cili u përball me një letër të formuluar ashpër dhe kërcënimin e heqjes së një titulli nderi për shkak të postimeve të tij në Twitter mbi gjininë dhe racën (ai vazhdoi të përdorte polemikat për të promovuar librin e tij të ri).
Një student postdoktoral që bëri komente të diskutueshme mbi natyrën e gjinisë dhe nuk mori një pozitë pune në një treg me më pak se 15 përqind përqindje suksesi, pavarësisht se ishte bashkëautor në botimet shkencore (vetëm për të përfunduar me një punë si redaktor për një revistë konservatore në internet).
Profesoresha britanike e filozofisë e cila u përball me kritika publike për pikëpamjet e saj mbi të drejtat e personave trans dhe më pas iu dha një nga nderimet më të larta në vendin e saj (vetëm për të përfunduar duke dhënë vullnetarisht dorëheqjen nga pozicioni i saj universitar dhe duke shkuar në një turne mediatik).
Është profesori i gjeologjisë, të cilit i është anuluar ftesa për të dhënë një leksion për shkak të komenteve të tij për iniciativat e diversitetit (vetëm për të përfunduar duke mbajtur leksionin në një universitet tjetër).
Këta shembuj të profilit të lartë e bëjnë të duket sikur një viktimë e supozuar e “cancel” është një lloj viktime unike.
Ju nuk duhet të pushoheni vetëm se deklaratat tuaja janë linçuar, dhe nuk duhet të burgoseni për mendimet tuaja që pretendoni se janë linçuar.
Ju nuk keni nevojë të sulmoheni fizikisht ose të kërcënoheni me lëndime fizike për diçka që jeni linçuar.
Gjithçka që ju nevojitet është pak kundër pozicioneve tuaja, dhe në këtë mënyrë ju klasifikoheni si të linçuar.
Këto përgjigje ndaj kritikave, sado të mprehta dhe të zëshme që mund të jenë, duken veçanërisht hiperbolike që vijnë nga akademikët, duke pasur parasysh se sa kritika është e rrënjosur pothuajse në çdo aspekt të punës.
Aplikimet tona për grante janë dekonstruktuar me përpikmëri nga një panel ekspertësh që theksojnë me zell të gjitha mangësitë në hulumtimin tonë të propozuar. Punimet tona pranohen për botim vetëm nëse mund t’i adresojmë disa faqe të kritikave të renditura nga recensentët.
Bisedimet tona profesionale takohen rregullisht me komente si “Nuk e kishe menduar këtë në punën e mëparshme” ose “Si mund ta humbisje këtë defekt të madh në dizajnin tënd?” ose “Unë me të vërtetë nuk e kuptoj se si arsyetohen konkluzionet e juaja në fund fare.” Megjithatë kjo nuk është personale.
Puna jonë shqyrtohet dhe kritikohet në mënyrë rigoroze (nganjëherë ashpër) sepse ndihmon idetë tona. Kritikat nxjerrin në pah dobësitë që mund të rafinohen, vrimat mund të mbushen dhe teoritë që duhet të hidhen poshtë.
Në të vërtetë, kritika është e ngulitur në vetë natyrën e arsimit të lartë. Sfidimi i zhurmshëm i status quo-së ka qenë një traditë në universitetet moderne të paktën që nga iluminizmi.
Qoftë përballja me normat rreth fjalës, nxitja për të drejtat civile, kërkesa për politika më të mira mjedisore apo luftimi i pabarazisë ekonomike sistematike, studentët e kolegjit janë vazhdimisht përballë me nxitjen për ndryshim.
Ajo që po shohim sot në aktivizmin studentor nuk ndryshon nga ajo që pamë në të kaluarën. Mund të jetë më energjike se sa kemi parë në historinë e fundit, por përsëri, studentët e sotëm dhe të sapo diplomuarit e kolegjit po përballen me një të tashme dhe të ardhme shumë më të tmerrshme sesa prindërit e tyre në të njëjtën moshë.
Tani e kuptoj se mund të jetë e pakëndshme të kritikohesh nën ndryshimin e normave shoqërore të një brezi të ri.
Kjo është një pjesë e natyrshme e plakjes. Në një moment ose në një tjetër, ata prej nesh që janë në pozitën e edukimit të brezit të ardhshëm do të përballen me kundërvënie ndaj disa prej pikëpamjeve tona.
Në fakt, si profesor kolegji, duhet parë si pjesë e punës sonë që ne do të përballemi pashmangshëm me këtë. Edukatorët e mirë do të gjejnë mënyra për ta kultivuar sfidën si një përvojë edukative për veten dhe studentët tanë.
Por fakti është se kritika nuk është linçim.
Ky përdorim i rrëshqitshëm i viktimizimit si mekanizëm mbrojtës është veçanërisht i dëmshëm kur bëni një hap prapa dhe shqyrtoni sulmet aktuale ndaj intelektualëve dhe institucioneve arsimore.
Xu Zhangrun, një profesor i së drejtës kushtetuese në Universitetin Tsinghua, u linçua kur u vendos në arrest shtëpiak nga autoritetet kineze për kritikat e tij ndaj presidentit Xi Jinping.
Ilhan Uzgel, një profesor i marrëdhënieve ndërkombëtare në Universitetin e Ankarasë në Turqi, u linçua kur u pushua nga puna për pikëpamjet e tij politike, një nga mijëra akademikët dhe punonjësit e universitetit turqk që u pushuan përfundimisht nga Presidenti Rexhep Tajip Erdogan si aludim për pabesi.
Abdul Latif Mayah, një profesor në Universitetin Mustansiriya në Irak, u linçua kur u vra në rrugët e Bagdadit si pjesë e një sulmi më të madh ndaj akademikëve në Irak pas pushtimit të SHBA-së në vitin 2003.
Në të vërtetë, dhuna ndaj akademikëve dhe institucioneve të arsimit është e përhapur. Sipas raportit të fundit të “Global Coalition to Protect Education from Attack” , midis 2015 dhe 2019, më shumë se 8,000 studentë, mësues ose staf arsimor u vranë, u plagosën, u rrëmbyen, u kërcënuan ose u arrestuan si anëtarë të klasës intelektuale ose arsimore në 37 vende. Gjatë të njëjtës periudhë kohore, ka pasur më shumë se 7,300 sulme të drejtpërdrejta në shkolla.
Kjo është se si duket “cancel culture” në të vërtetë.
Edhe më afër shtëpisë, ne kemi shembuj të qartë të ”cancel culture” .
Nikole Hannah-Jones u linçua kur “Board of Trustees” në University of North Carolina në Chapel Hill vendosi të anashkalojë vullnetin e fakultetit dhe administratorëve dhe të mohojë mandatin e saj me arsyetimin se puna e saj në “ The 1619 Project” nuk i pëlqeu një donatori të shquar.
James Whitfield, një drejtor në Colleyville Heritage High School në Teksas, u linçua kur u pushua nga puna thjesht për akuzën se shkolla e tij promovonte teorinë kritike të racizmit (të cilën ai e mohoi).
Matt Hawn, një mësues në Sullivan Central High School in Tennessee, u anulua kur u pushua nga puna pasi u kishte caktuar nxënësve të tij një ese nga autori me ngjyrë Ta-Nehisi Coates rreth racizmit dhe zgjedhjeve presidenciale të 2016-ës.
Këto incidente të “cancel culture” shfaqen në sfondin e një lëvizjeje anti-intelektuale që përshpejtohet me nxitim që synon arsimin dhe lirinë akademike në Shtetet e Bashkuara. Në vitin 2020, ish-presidenti Trump ndaloi punonjësit federalë të përdornin materiale trajnimi që diskutonin teorinë kritike të racizmit ose “white privilege” dhe nënshkroi një urdhër ekzekutiv që krijonte një komision për të krijuar një kurrikulë “patriotike” të krijuar për të zbardhur aspekte të rëndësishme të historisë amerikane.Edhe pse ky urdhër ekzekutiv që atëherë është anuluar nga Presidenti Biden, rreth 41 shtete ose kanë miratuar ose propozuar ligje që kufizojnë mënyrën se si mësohet historia e racizmit në Amerikë.
Mbledhjet e bordit të shkollave në të gjithë vendin po bëhen gjithnjë e më armiqësore në disa raste, të dëmtuara nga kërcënimet për dhunë mbi linjat ideologjike, me protestuesit konservatorë që kërkojnë të drejtën për të diktuar se çfarë mund të mësojnë mësuesit në klasë ose nëse duhen ndjekur udhëzimet e shëndetit publik.
Këto përpjekje për të kontrolluar atë që mësohet në shkolla janë përforcuar nga grupe aktiviste konservatore si “Heritage Foundation” dhe “Discovery Institute”. Ka arritur një nivel të tillë armiqësie saqë vjeshtën e kaluar “Department of Justice” njoftoi se do të përfshihet për të trajtuar sigurinë e edukatorëve dhe stafit në shkollat tona.
Sulmet ndaj lirisë akademike në Shtetet e Bashkuara madje janë bërë një strategji kryesore politike. Nëntorin e kaluar, republikani Glenn Youngkin fitoi garën për guvernator të Virgina pjesërisht duke armatosur frikën e teorisë kritike të racizmit dhe duke nxitur kufizime ligjore mbi atë që mund të mësohet në shkollat publike (ai që atëherë ka nënshkruar një urdhër ekzekutiv që ndalon “konceptet e natyrshme përçarëse”).
Megjithëse efikasiteti aktual i kësaj strategjie të fushatës është i diskutueshëm, duke pasur parasysh suksesin e saj të perceptuar, sulme të ngjashme ndaj lirisë akademike mund të pritet të shfaqen si temë qendrore në zgjedhjet afatmesme të kësaj vjeshte.
Nuk është e vështirë të shihet se si një projekt-ligj si “Texas’ House Bill 3979” ose “New Hamshpire’s House Bill 2”, që të dyja diktojnë zyrtarisht se çfarë mund ose nuk mund të mësojnë shkollat në lidhje me racizmin, mund të bëhet një ligj kombëtar në një të ardhme jo shumë të largët.
Megjithatë, ne nuk dëgjojmë thirrje kundër ndalimeve të asaj që mund të mësohet në shkolla nga akademikët e famshëm që pretenduan se ishin linçuar.
Ju do të gjeni pak fjalë dhembshurie për ata akademikë dhe pedagogë që janë pushuar nga puna, burgosur ose vrarë që vijnë nga intelektualët publikë që ankojnë kaq fort “cancel culture” në kampuset e kolegjeve. Ju nuk i shihni të ashtuquajturit liderë të mendimit të mërguar që qëndrojnë në vijën e parë të protestave për shkarkimin e pedagogëve thjesht për mësimdhënien e një historie që nuk përqendrohet në perspektivën e figurave të bardha (shpesh meshkuj).
Por përsëri, pse do të prisnim t’i shihnim ata në këmbë?
Përballja me fytyrën e vërtetë të “cancel culture” do të ishte e keqe për markën e tyre.
Marrë nga Inside Higher ED dhe përshtatur nga RTV Dukagjini