Çdo ditë që lufta Izrael-Gaza vazhdon, rreziqet e një kataklizmi intensifikohen.
Pas humbjes së tmerrshme të mbi 1.400 civilëve dhe ushtarëve të Izraelit më 7 tetor, numri i viktimave civile të palestinezëve në Gaza nuk është tani asgjë më pak se tronditëse. Më shumë se 10.300 palestinezë janë vrarë që nga fillimi i luftës, sipas Ministrisë së Shëndetësisë në Gaza, duke përfshirë mbi 4.100 fëmijë. Kushtet po përkeqësohen me shpejtësi në Bregun Perëndimor dhe Jerusalemin Lindor, me të paktën 155 palestinezë të vrarë, mbi 2.150 të arrestuar dhe kërcënime për spastrim etnik të shprehura nga udhëheqësit politikë izraelitë dhe të kolonëve.
Në veri, shkëmbimet ditore relativisht të matura të zjarrit midis Izraelit dhe Hezbollahut mund të shpërthejnë në një konflikt të plotë çdo ditë, duke përfshirë pjesën më të madhe të Libanit dhe Izraelit. Vendosja e shtuar ushtarake e SHBA-së në rajon mund të cilësohet si parandaluese, por gjithashtu sinjalizon për liderët e Izraelit se mund ta tërheqë Amerikën në këtë luftë – një shtesë e rrezikshme për llogaritjet, llogaritjet e gabuara dhe paparashikueshmërinë përreth. Flagracioni më i gjerë rajonal është tashmë këtu. Pyetja është se sa keq do të bëhet.
Shumica dërrmuese e liderëve globalë dhe të gjithë liderët arabë kanë kërkuar një armëpushim të menjëhershëm, duke njohur rrezikun e një krize metastazuese, siç kanë bërë krerët e 18 agjencive të OKB-së. Kombet që kundërshtojnë një armëpushim – Izraeli, Shtetet e Bashkuara, disa vende evropiane dhe disa të tjera – mund të pranojnë rreziqet që vijnë. Por ata këmbëngulin se pas 7 tetorit, Izraeli duhet të lejohet të eliminojë ushtarakisht Hamasin dhe duhet të mbështetet në këtë kërkim, pavarësisht kostos së pandërgjegjshme dhe në rritje të jetës civile.
Por ka dy ide të rëndësishme që mund të na nxjerrin nga kjo luftë – si në afat të shkurtër ashtu edhe në atë afatgjatë.
Në një afat të afërt, një pezullim i armiqësive duhet të merret si bazë që çon në një ndërprerje të përhershme.
Deri më tani, Izraeli e ka kundërshtuar nocionin. Edhe thirrjet e SHBA-së javën e kaluar për një pauzë të kufizuar humanitare në luftimet në Gaza, megjithëse ishin krejtësisht të pamjaftueshme në shtrirje, u refuzuan shpejt nga kryeministri Benjamin Netanyahu.
Që në ditët e para të krizës, Katari ka ndërmjetësuar negociatat prapa skenave me Izraelin, Hamasin dhe Shtetet e Bashkuara për një marrëveshje për të siguruar lirimin e izraelitëve dhe të tjerëve që mbahen në Gaza. Muajin e kaluar, një marrëveshje ishte afër përfundimit, sipas zyrtarëve aktualë dhe të mëparshëm në tre nga kryeqytetet rajonale të përfshira, për lirimin e të gjitha grave civile, fëmijëve, të moshuarve dhe të sëmurëve në këmbim të një ndërprerjeje pesë-ditore të armiqësive dhe për të lejuar më shumë ndihma humanitare për të hyrë në Gaza. Izraeli e hodhi poshtë këtë marrëveshje duke nisur inkursionin e tij tokësor.
Duke parë më shumë njerëz të liruar në një marrëveshje mund të fuqizojë kërkesën popullore në Izrael për t’i dhënë përparësi lirimit të pjesës tjetër të atyre që mbahen në Gaza. Kjo, së bashku me një ndërprerje të kufizuar në kohë, mund të ndërtojë vrull ndërkombëtar dhe presion të jashtëm për Izraelin për t’i dhënë fund bombardimeve të Gazës. Shtetet e Bashkuara do të duhet të shtyjnë për një rezultat të tillë, duke punuar së bashku me Katarin dhe shtetet rajonale që kanë veshin e Izraelit. Vizita e drejtorit të CIA-s, Bill Burns, në Izrael dhe Katar këtë javë sugjeron një rinovim të bisedimeve për një paketë për lirimin e të burgosurve. Nëse Netanyahu vazhdon të qëndrojë, anëtarët e tjerë të kabinetit të tij të luftës ose koalicionit qeverisës mund të jenë të bindës, edhe nëse kjo do të thotë ta shohin atë të zëvendësohet në favor të një lidershipi të ri ose të përkohshëm me miratimin e Knesset.
Në terma afatgjatë, angazhimi i qeverisë izraelite për të shkatërruar Hamasin rrezikon të bëhet një tjetër grail i shenjtë i paarritshëm. Një gjë që 7 tetori e bëri çuditërisht të qartë ishte se Izraeli nuk mund të sigurojë siguri për qytetarët e tij duke kontrolluar miliona palestinezë, të cilëve u mohohen të drejtat dhe liritë e tyre dhe jetojnë nën një sistem dhune strukturore dhe pabarazie të përhershme. Turma “pa armëpushim” duhet të heqë dorë nga inkurajimi i Izraelit që të mbështetet në trillimin historikisht të diskredituar se rezistenca e armatosur e rrënjosur në një popull të shtypur mund të eliminohet me vendosjen e metodave ushtarake edhe më të egra.
Dështimi i Izraelit për të ofruar plane të detajuara për Gazën e pasluftës tregon shkallën e mosfunksionimit në të menduarit izraelit. Angazhimi i deklaruar shpesh i udhëheqjes izraelite për të shkatërruar Hamasin injoron realitetin se çfarë është ajo lëvizje. Hamasi është një grup i armatosur që përdor terrorizmin dhe është një lëvizje politike që ka fituar zgjedhjet dhe ka qeverisur Gazën për më shumë se 15 vjet. Ai gjithashtu mishëron një ide – domethënë se rezistenca është pjesë e luftës për çlirimin palestinez. Hamasi nuk është një kuadër nihilist i jashtëm, i stilit të ISIS; është ngulitur thellë në strukturën e shoqërisë palestineze. Popullariteti i saj me siguri nuk rritet me etjen për gjak, por pasi rrugët e tjera për arritjen e çlirimit janë të mbyllura për palestinezët.
Për më tepër, alternativa e ofruar nga Autoriteti Palestinez, e mbështetur nëpërmjet bashkëpunimit të sigurisë me Izraelin, është diskredituar në sytë e shumicës së palestinezëve nga forcimi dhe intensifikimi i pushtimit izraelit, duke përfshirë një rritje më shumë se katërfish të kolonëve të paligjshëm izraelitë në Bregun Perëndimor.
Palestinezët nuk mund të shmangin më përballjen me deficitin e legjitimitetit në lidershipin e tyre, të cilit i mungon besueshmëria, përfaqësimi dhe një strategji për arritjen e lirisë. Si Organizata për Çlirimin e Palestinës, ashtu edhe filiali i saj, Autoriteti Palestinez, duhet të rinovohen dhe zgjerohen për të rritur përfshirjen e tyre, duke përfshirë por pa u kufizuar në përfaqësimin e Hamasit në PLO, zgjidhjen e konfliktit pas kësaj lufte.
Kjo mund të tingëllojë si një ëndërr. Si mund të pritet që Izraeli të angazhohet, qoftë edhe indirekt, me një organ politik në të cilin përfaqësohet Hamasi? E vërteta e vështirë është se kjo është pikërisht ajo që duket të pajtoheni me një konflikt të shëmtuar, të dhunshëm dhe të zgjatur. Ekziston një rrugë drejt sigurisë izraelite, dhe ajo përfshin siguri dhe të drejta për palestinezët. Qeveritë e mëparshme izraelite biseduan përfundimisht me PLO-në dikur të ndaluar. Çdo qeveri e ardhshme që është serioze për një rrugë përpara do të duhet të angazhohet me një PLO të reformuar në të cilën Hamasi përfaqësohet.
Kombet që kanë dalë kundër një armëpushimi mund të besojnë se po e brohorasin Izraelin për një fitore të drejtë, por kursi aktual i Izraelit vetëm sa siguron paqëndrueshmërinë e tij të përhershme. Hamasi nuk është kërcënimi ekzistencial që Izraeli mendon se është, por tejkalimi dhe ekstremizmi i Izraelit mund të jenë thjesht. Është thënë shumë herë se ajo që Izraeli ka nevojë nga miqtë dhe mbështetësit e tij është të tërhiqet nga gremina. Garantimi i Amerikës për mosndëshkimin e Izraelit dhe mosgatishmëria për të trajtuar në mënyrë kuptimplote vuajtjet palestineze ka dështuar për një kohë të gjatë si izraelitët ashtu edhe palestinezët.
7 tetori dhe pasojat e tij mund të jenë një katalizator për të pamendueshmen më parë – për të mirën dhe për të keqen.
Rruga e kthimit nga ferri i një shume zero “ne ose ata” fillon me humanizimin e tjetrit. Ndoshta është një rrugë që përfundimisht na çon përsëri në një dispensacion me dy shtete. Ose ndoshta paradigma e ndarjes është pjesë e problemit, duke inkurajuar ndarjen dhe idenë se muret duhet të ekzistojnë midis palestinezëve dhe izraelitëve.
Nuk ka zgjidhje të shpejta apo të lehta. Por nëse makthet tona u shfaqën në dështimin për të parashikuar dhe parandaluar tmerret e 7 tetorit dhe çdo ditë që atëherë, atëherë ndoshta është koha për të çliruar imagjinatën tonë politike për të hedhur bazat për një të ardhme jete dhe shprese.