Me përfundimin e muajit të Ramazanit, myslimanët në të gjithë botën do të festojnë Fitër Bajramin.
Bajrami shënon fundin e një muaji agjërimi nga agimi deri në perëndim të diellit, dhe karakterizohet me reflektim shpirtëror dhe lutje.
Dita fillon me lutje dhe me ushqim, që është zakonisht ngjarja kryesore, por ka shumë mënyra të tjera që njerëzit festojnë gjithashtu.
Maswood Ahmed, anëtar i Këshillit Mysliman të Britanisë, thotë se “Bajrami është një kohë festimi pas kryerjes së një prej detyrave më të rëndësishme fetare: agjërimit gjatë muajit të Ramazanit”.
Shumë njerëz e festojnë këtë duke kaluar kohë duke shkëmbyer dhurata dhe duke vizituar miqtë dhe familjen.
Ai shton se nuk duhet të çuditeni nëse shihni shumë njerëz të përqafuar në rrugë si pjesë e festës së Bajramit. Burrat do të përqafojnë burra të tjerë në shenjë miqësie, dhe gratë do të bëjnë të njëjtën gjë me gratë e tjera: “Nëse dilni në rrugë tani, të huajt, këdo që do t’i takojnë ata do t’i përqafojnë… E gjithë ideja është se kushdo që të takoheni, ju përpiqeni të krijoni një ndjenjë vullneti të mirë. Çdo ndjenjë armiqësie lihet mënjanë, të paktën për një ditë!”.
Ndërsa ka shumë gjëra që të gjithë do të bëjnë në Bajram, me afërsisht 2 miliardë myslimanë në mbarë globin, nuk është për t’u habitur që njerëzit mund të kenë disa mënyra të ndryshme për të festuar këtë festë të shenjtë.
Ëmbëlsira dhe ushqime të tjera
Fitër Bajrami nganjëherë referohet si Festa e Sheqerit, një shenjë për faktin se një pjesë e madhe përbërëse e vaktit që hahet janë ëmbëlsirat.
Por vende të ndryshme në mbarë botën kanë të preferuarat e ndryshme:
Turqia
- Ëmbëlsirat klasike turke si bakllavaja dhe ëmbëlsirat turke u jepen miqve, familjes dhe fqinjëve si dhuratë gjatë Bajramit, ose “Seker Bayrami” siç njihet zakonisht në vend.
Iraku dhe Arabia Saudite
- Ngrënia e hurmave është një pjesë shumë e rëndësishme si e Ramazanit ashtu edhe e Bajramit, pasi ato janë një rostiçeri popullore që hahet në vaktin para agimit para agjërimit (që quhet syfyr). Megjithatë, në këto dy vende, ato kanë një rëndësi të veçantë – shumë njerëz do të pjekin Kleichas, të cilat janë biskota me aromë trëndafili që përmbajnë një mbushje me arra dhe hurma. Si Iraku ashtu edhe Arabia Saudite i konsiderojnë ato si biskota e tyre kombëtare.
Jemeni
- Bint al sahn është ëmbëlsira e preferuar jemenase. Në anglisht nganjëherë quhet tortë me mjaltë, dhe është e mbushur me “fara nigella”.
Gëzuar Bajramin!
Gjatë Bajramit, një nga gjërat më të zakonshme që do të dëgjoni njerëzit t’i thonë njëri-tjetrit është “Eid Mubarak!” Kjo fjalë për fjalë do të thotë “Eid i bekuar” dhe është një mënyrë për të shprehur festën. Ju gjithashtu mund të dëgjoni “Eid sa’id” që do të thotë “gëzuar Bajramin”.
Megjithatë, vendet e tjera kanë përshëndetje të ndryshme. Në Nigeri, njerëzit ka të ngjarë të thonë “Balla da Sallah”, që është Hausa për festën e Bajramit. Në Malajzi, Bajrami quhet Hari Raya, kështu që për t’i uruar dikujt një Bajram të lumtur, do të thoni “Selamat Hari Raya”.
Tradita të tjera
Janë disa pjesë përbërëse të Fitër Bajramit që njihen në mbarë botën. Për shembull, një nga pesë shtyllat e Islamit është dhënia e bamirësisë, ose Zekati. Në Bajram, ekziston një lloj i caktuar bamirësie i quajtur Zekat al-Fitr, i cili mund të bëhet në fund të Ramazanit. Megjithatë, rekomandohet që kjo të jepet paraprakisht në mënyrë që edhe ata që kanë nevojë të mund të bashkohen në festën e Bajramit.
Përveç traditave universale, ka disa më të çuditshme në vende të ndryshme. Një prej tyre është në Afganistan, ku një aktivitet popullor i Bajramit është lyerja e vezëve të ziera fort dhe luftimi i ushqimit me to, në atë që njihet si Tokhm-Jangi. Të gjithë përfshihen dhe qëllimi është të thyeni vezën e kundërshtarit tuaj duke e mbajtur tuajën të paprekur.