Bordi i Bankës Qendrore të Kosovës (BQK) ka miratuar rregulloren e re për Operacionet me Paratë e Gatshme, e cila ka hyrë në fuqi që nga 1 shkurti. Sipas saj, valuta e vetme që lejohet të përdoret për kryerje të transaksioneve të pagesave me para të gatshme dhe në sistemin e pagesave në Kosovë është Euro.
Por reagime të shumta ka pasur nga faktori ndërkombëtar për këtë rregullore.
Edhe mediumi prestigjioz “The Guardian” ka shkruar duke thënë se “Kosova akuzohet për rritje të tensioneve ndëretnike duke ndaluar përdorimin e dinarit serb”, tutje duke përmendur akuzat e Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe të Bashkimit Evropian kundër rregullores së re të BQK-së.
“Shtetet e Bashkuara kanë akuzuar autoritetet e Kosovës se ‘po rrisin tensione ndëretnike’ pa nevojë pasi Qeveria vendosi masën e ndalimit ndaj valutës serbe dhe udhëzoi komunitetin serb të pranojë euron. Bastisjet policore të urdhëruara nga ministri i Punëve të Brendshme në katër organizata që punojnë në zonat e populluara me serbë, që erdhën disa ditë pas vendimit për valutë, kanë shtuar frikë për përshkallëzim të situatës së sigurisë”, ka shkruar “The Guardian”.
Aty janë përmendur edhe akuzat e zyrtarëve serbë se vendimi i BQK-së do të ndikojë në jetën e përditshme të serbëve, që varen nga asistenca sociale e Serbisë.
Bashkimi Evropian ka kritikuar Kosovën për hapa “të njëanshëm”, duke shtuar se frikësohet që do të nxisin përshkallëzim të raporteve me Serbinë.
“Këta janë hapa shqetësues, sepse nuk kontribuojnë në shtensionim të situatës”, ka thënë Josep Borrell, përfaqësuesi i lartë për politikë të jashtme i Bashkimit Evropian. “Nuk janë të koordinuara, janë të njëanshme pa nivelin e duhur të konsultimit paraprak në mënyrë që të parandalohet ndikimi negativ që mund të kenë në terren”.
Zyrtarët evropianë kanë thënë se statusi i organizatave që u mbyllën nga policia – strukturat paralele të krijuara nga Beogradi – duhet të adresohet në dialogun e lehtësuar nga BE-ja. “The Guardian” ka kujtuar sulmin e 24 shtatorit në Banjskë nga serbë të uniformuar. Ishte vrarë një polic i Kosovës dhe tre sulmues të grupit terrorist.
Euroja ka qenë valuta e vetme në Kosovë që nga paslufta. Por serbët, me rreth 5 për qind të popullatës, vazhdojnë ta përdorin dinarin, e sipas “The Guardian”, ky është reflektim i refuzimit të shtetësisë së Kosovës. Ata marrin pensione, paga e përfitime të tjera sociale nga Beogradi.
Komuniteti ndërkombëtar ka kërkuar nga Kosova ta shtyjë rregulloren, duke shtuar se nuk ka pasur kohë të mjaftueshme për informim. Kosova është pajtuar me tranzicion, por s’ka treguar se sa do të zgjasë.
Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, politikën ndaj dinarit e ka cilësuar “vazhdim të spastrimit etnik”, ndërsa ka paralajmëruar thirrjen e një seance urgjente të Këshillit të Sigurimit të Organizatës së Kombeve të Bashkuara.
“The Guardian” ka shkruar, po ashtu, në burime se vendimi i Kosovës s’ka të bëjë me dëshirën për provokim, por për të luftuar krimet ekonomike e paratë false. E për strukturat paralele, Beogradi ishte pajtuar t’i hiqte me marrëveshjen e 2013-s.